Miejsce Czechowicza w literaturze ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Dwudziestolecie miedzywojenne

Miejsce Czechowicza w literaturze

Autor: Jakub Rudnicki

Zbigniew Herbert napisaÅ‚ o Czechowiczu: „To co niewÄ…tpliwe i jednoznaczne w jego twórczoÅ›ci jest zarazem żenujÄ…co skromne. Bez maÅ‚a tyle: kochaÅ‚ maÅ‚e miasteczka i baÅ‚ siÄ™ Å›mierci. A poza tym las sprzecznoÅ›ci i powikÅ‚aÅ„”.

W liryce Czechowicza Å›lady tradycji sÄ… dość rozlegÅ‚e. Poeta Å›wiadomie ciążyÅ‚ w stronÄ™ ciemnego romantyzmu i symbolizmu. Z symbolizmem Å‚Ä…czyÅ‚ go kosmiczny charakter poezji, poszukiwanie gÅ‚Ä™bszych znaczeÅ„, szukanie „dna” każdej rzeczy, Å›wiadoma niejasność, a także przeciwstawienie koszmaru codziennej egzystencji Å›wiatu wyższemu, uznanie poety za kreatora, twórcÄ™ nowych Å›wiatów, wtajemniczonego. Innymi cechami byÅ‚a obsesja Å›mierci, postawa mitotwórcza i magiczna, poddanie utworu muzycznemu porzÄ…dkowi rzeczy.

Solidarność z awangardÄ… nie odnosiÅ‚a siÄ™ do okreÅ›lonych norm czy zasad, ale do postulatu nowej poezji, współmiernej do skali przeżywanej sytuacji historycznej. Awangarda krakowska, nawet jeÅ›li uznawaÅ‚a awangardyzm Czechowicza, uważaÅ‚a go za skażony, heretycki i odstÄ™pczy. Z pewnoÅ›ciÄ… byÅ‚ programowym przeciwnikiem Skamandra. OpowiadajÄ…c siÄ™ jednak za walkÄ… o nowÄ… poezjÄ™ – odważnÄ… i zdobywczÄ… – Czechowicz zachowaÅ‚ peÅ‚nÄ… swobodÄ™ dziaÅ‚ania i wyboru tradycji czy Å›rodków poetyckiego wyrazu.

WÅ›ród twórców poprzedzajÄ…cych go epok odnaleźć można cechy wspólne z poezjÄ… SÅ‚owackiego – wizyjność, która skÅ‚aniaÅ‚a do budowy makrokosmosu, poezjÄ… Norwida – wiara, że poezja wyraża sprawy metafizyczne czÅ‚owieka i za dosÅ‚ownym znaczeniem ukrywajÄ… siÄ™ inne, odczytywane wedÅ‚ug symbolicznego klucza. NawiÄ…zanie do pejzażu prowincjonalnego, ludowej Å›piewnoÅ›ci i sielskoÅ›ci zbliżaÅ‚ siÄ™ do poezji Lenartowicza. Istotny jest także wpÅ‚yw MiciÅ„skiego (mroczny bizantyzm) i WyspiaÅ„skiego (waga tradycji antycznej i jej splot ze współczesnoÅ›ciÄ…, sprawy narodowe – wizje i mity).

CzesÅ‚aw MiÅ‚osz: „Dla Czechowicza poezja byÅ‚a konieczna i przez niÄ… przezwyciężaÅ‚ nacisk Å›wiata, Å›wiadomie rezygnujÄ…c z wielu danych pisarstwa, byle utrzymać to, co leżaÅ‚o w jego mocy. Przez to wygrywaÅ‚, przegrywajÄ…c, co jest zapewne klasycznÄ… formuÅ‚Ä… sztuki pióra. PowracaÅ‚em uparcie do tÅ‚a, żeby nie pominąć jego niepokoju czy wyrzutu sumienia, że byÅ‚ tylko artystÄ… kameralnym i niczego nie mógÅ‚ odwrócić (a przecie bywajÄ… pisarze wÅ‚adczy). Jedynie pokazujÄ…c opór, jaki napotyka czyjÅ› los, oddaje siÄ™ sprawiedliwość. Nie wieszcz, nie jeden z tych, co wskazujÄ… drogÄ™ narodom na pokolenia, leży na lubelskim cmentarzu. Uczciwy poeta. Niech okrywa jego grób <>”.


Zobacz inne artykuły:

Czechowicz Józef
Miejsce Czechowicza w literaturze
Charakterystyka twórczości Józefa Czechowicza
Wstęp do twórczości Józefa Czechowicza
Biografia Józefa Czechowicza
Żal - analiza i interpretacja
Sam - analiza i interpretacja
modlitwa żałobna - analiza i interpretacja

Gałczyński Konstanty Ildefons
Wit Stwosz - analiza i interpretacja
Spotkanie z matkÄ… - analiza i interpretacja
Prośba o wyspy szczęśliwe - analiza i interpretacja
Zaczarowana dorożka - analiza i interpretacja
Pieśń o żołnierzach z Westerplatte - analiza i interpretacja
Niobe - analiza i interpretacja
Serwus, madonna - analiza i interpretacja
Kryzys w branży szarlatanów - analiza i interpretacja

Iwaszkiewicz Jarosław
Źródło Aretuzy - analiza i interpretacja
Erotyk - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza

Jasieński Bruno
JEDNODŃUWKA FUTURYSTUW mańifesty futuryzmu polskiego wydańe nadzwyczajne na całą Żeczpospolitą Polską
But w butonierce - analiza
But w butonierce - interpretacja

Leśmian Bolesław
Pan Błyszczyński - analiza
Pan Błyszczyński - interpretacja
Pan Błyszczyński - geneza
Szewczyk - analiza
Szewczyk - interpretacja
Dusiołek - analiza
Dusiołek - interpretacja
Dusiołek - geneza
Dwoje ludzieńków - analiza
Dwoje ludzieńków - interpretacja
Dwoje ludzieńków - geneza
Dziewczyna - analiza
Dziewczyna - interpretacja
Topielec - analiza
Topielec - interpretacja
Urszula Kochanowska - analiza
Urszula Kochanowska - interpretacja
Urszula Kochanowska - geneza
W malinowym chruśniaku - analiza
W malinowym chruśniaku - interpretacja
W malinowym chruśniaku - geneza

Pawlikowska-Jasnorzewska Maria
PÅ‚yty Carusa - analiza i interpretacja
Miłość - analiza i interpretacja
La précieuse - analiza i interpretacja
La précieuse - geneza

SÅ‚onimski Antoni
Credo - analiza i interpretacja
Smutno mi Boże - analiza i interpretacja

Staff Leopold
Ars poetica - analiza
Ars poetica - interpretacja
Kartoflisko - analiza
Kartoflisko - interpretacja
Curriculum vitae - analiza
Curriculum vitae - interpretacja
Wysokie drzewa - analiza
Wysokie drzewa - interpretacja
Kowal - analiza
Kowal – interpretacja
Deszcz jesienny – analiza
Deszcz jesienny – interpretacja
Przedśpiew - analiza
Przedśpiew - interpretacja

Stanisław Przybyszewski

Tuwim Julian
Sitowie - analiza
Sitowie - interpretacja
Sitowie - geneza
Prośba o piosenkę - analiza
Prośba o piosenkę - interpretacja
Prośba o piosenkę - geneza
Do krytyków - analiza
Do krytyków - interpretacja
Do krytyków - geneza
Mieszkańcy - analiza
Mieszkańcy - interpretacja
Mieszkańcy - geneza
Wiosna. Dytyramb - analiza
Wiosna. Dytyramb - interpretacja
Wiosna. Dytyramb - geneza
Rzecz czarnoleska - analiza
Rzecz czarnoleska - interpretacja
Sokrates tańczący - analiza
Sokrates tańczący - interpretacja

Wierzyński Kazimierz
Lewa kieszeń - analiza i interpretacja
Motto - analiza i interpretacja
Zielono mam w głowie - analiza
Zielono mam w głowie - interpretacja
Kufer - analiza
Kufer - interpretacja
Kufer - geneza

Inne
Poetyka „Å»agarów”
Ideowe podÅ‚oże „Å»agarów”
Powstanie i rozwój „Å»agarów”
Charakterystyka twórczości Juliana Przybosia do 1939
Tematyka wierszy Przybosia
Biografia Juliana Przybosia
Charakterystyka pierwszego okresu twórczości Czesława Miłosza (Trzy zimy)
Przemiany poetyckie na poczÄ…tku lat 30. XX wieku
Biografia Czesława Miłosza do 1936 roku
Program i poetyka awangardy krakowskiej
Powstanie i rozwój awangardy krakowskiej
Główne założenia futuryzmu
Fazy rozwoju futuryzmu
Główne cechy polskiego futuryzmu
Język poetycki dwudziestolecia międzywojennego



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies