Żal - analiza i interpretacja ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Dwudziestolecie miedzywojenne

Żal - analiza i interpretacja

Autor: Karolina Marlêga

Józef Czechowicz napisaÅ‚ swój wiersz „Å»al” miÄ™dzy 1918, a 1939 rokiem, czyli w okresie przejÅ›ciowym miÄ™dzy I a II wojnÄ… Å›wiatowÄ…. UmieÅ›ciwszy go w tomiku „nuta czÅ‚owiecza”, zszokowaÅ‚ wszystkich odbiorców sÅ‚owami o krematoriach, przewidywaniami zlikwidowania wszystkich przedstawicieli narodu żydowskiego czy wizjÄ… rzek wypeÅ‚nionych krwiÄ…, a nie przejrzystÄ… wodÄ… oraz podzieliÅ‚ siÄ™ swoim smutkiem z powodu niewyciÄ…gniÄ™cia przez ludzi nauczki z doÅ›wiadczeÅ„ I wojny Å›wiatowej.

Na zadane w tym liryku pytania o czas powrotu ludzkoÅ›ci po takiej traumie do mniej wiÄ™cej „normalnego” życia, o szanse podźwigniÄ™cia siÄ™ z koszmaru antysemityzmu czy o możliwość nastania czasów, gdy ludzi nie bÄ™dzie dzieliÅ‚ kolor wÅ‚osów czy zarys nosa poeta nie otrzymaÅ‚ niestety odpowiedzi. ZginÄ…Å‚ 9 wrzeÅ›nia 1939 roku w zakÅ‚adzie fryzjerskim podczas bombardowania miasta, zaledwie w kilka dni po premierze wiersza wÅ›ród oszoÅ‚omionych wizjÄ… lubelskiego katastrofisty czytelników.

„Czy zdąży krÄ™ta rzeka z braterskiej krwi odrdzawieć”, czyli interpretacja

Zgodnie z tytułem wiersza, Józef Czechowicz uczynił tematem liryku żal i jemu pokrewne uczucia: smutek, nostalgię, niepokój, przygnębienie. Wszystkie one zostały wywołane wizją nadchodzącej wojny, mimo iż utwór został napisany kilka lat przez jej oficjalnym wybuchem.

Podmiot liryczny jest osobÄ… wyrażajÄ…cÄ… wspomniane emocje. Å»aÅ‚uje, że nie odzyska tego, co straciÅ‚, że ta zmiana jest bezpowrotna i nieodwracalna. ZostaÅ‚ ucharakteryzowany na cierpiÄ™tnika, na Å›wiÄ™tego, który ma siwe wÅ‚osy („gÅ‚owÄ™ która siwieje a Å›wieci jak Å›wiecznik / kiedy srebrne pasemka wiatrów przefruwajÄ…”) i podąża w jakimÅ› konkretnym celu przed siebie, o czym dowodzi wystÄ™pujÄ…cy w jednym z wersów zwrot „idźże” (interpretowany zarówno jako rozkaz kierowany do podmiotu lirycznego, jak również do odbiorcy liryku).
Opisem wÄ™drówki, do której determinuje owy zwrot, jest druga zwrotka „Å»alu”:
„tak chodzić tak oglÄ…dać sceny sny festyny
roztrzaskane szybki synagog
płomień połyskujący grube statków liny
płomień miłości
nagość”
Przenika z niego uczucie niepokoju i zbliżajÄ…cego siÄ™ zagrożenia, czego dowodzÄ… „roztrzaskane szybki synagog” – symbol antysemickich ataków na prywatne mieszkania i sklepy prowadzone przez Å»ydów i nawiÄ…zanie do nocy krysztaÅ‚owej, podczas której hitlerowcy powybijali witryny sklepów i zakÅ‚adów żydowskich, i „pÅ‚omieÅ„ poÅ‚yskujÄ…cy grube statków liny”. Dwukrotne pojawienie siÄ™ sÅ‚owa „pÅ‚omieÅ„”, raz w kontekÅ›cie pożaru lin, a drugi w odniesieniu do miÅ‚oÅ›ci wskazuje na realizacjÄ™ ideologii stworzenia czystej aryjskiej rasy. Metaforyczny ogieÅ„ pochÅ‚aniaÅ‚ zarówno wszystkie możliwe sposoby ucieczki wyznawców Mojżesza (np. statki do Ameryki), jak i obracaÅ‚ w proch ciaÅ‚a nagich Å»ydów, zamykanych w komorach krematoryjnych, gazowanych i palonych w piecach. W tym kontekÅ›cie należy interpretować wÅ‚aÅ›nie zwrot „pÅ‚omieÅ„ miÅ‚oÅ›ci” – kochajÄ…cy bezwarunkowo Hitlera Niemcy nie wahali siÄ™ mordować Å»ydów i masowo zmniejszać ich populacjÄ™.

W kolejnych fragmentach liryku Czechowicz maluje dokładnie swoją wizję wojny, znaną z doświadczeń lat 1914-1918 i uzupełnioną przekonaniem o wybudowaniu obozów, istnieniem polityki antysemickiej czy pochłonięciu przez II wojnę milionów ofiar:
„tak wysÅ‚uchiwać ryku gÅ‚odnych ludów
a to jest inny glos niż ludzi głodnych płacz

zniża się wieczór świata tego
nozdrza wietrzą czerwony udój
z potopu gorÄ…cego
zapytamy siÄ™ wzajem ktoÅ› zacz”

Åšwiat zostanie zdominowany przez głód (pragnienie jedzenia, jak i żądza Å›mierci), wszÄ™dzie bÄ™dzie rozprzestrzeniaÅ‚ siÄ™ strach, cierpienie bÄ™dzie udziaÅ‚em wszystkich. Owy „ryk” jest Å›wiadectwem zamiany czÅ‚owieka w zwierze, odejÅ›ciem od praw cywilizacji na rzecz praw dżungli. Dowodzi tego skonfrontowanie „ryku gÅ‚odnych ludów” z „pÅ‚aczem gÅ‚odnych” i zaznaczenie, że to caÅ‚kowicie inne dźwiÄ™ki.

strona:    1    2    3  

Zobacz inne artykuły:

Czechowicz Józef
Miejsce Czechowicza w literaturze
Charakterystyka twórczości Józefa Czechowicza
Wstęp do twórczości Józefa Czechowicza
Biografia Józefa Czechowicza
Żal - analiza i interpretacja
Sam - analiza i interpretacja
modlitwa żałobna - analiza i interpretacja

Gałczyński Konstanty Ildefons
Wit Stwosz - analiza i interpretacja
Spotkanie z matkÄ… - analiza i interpretacja
Prośba o wyspy szczęśliwe - analiza i interpretacja
Zaczarowana dorożka - analiza i interpretacja
Pieśń o żołnierzach z Westerplatte - analiza i interpretacja
Niobe - analiza i interpretacja
Serwus, madonna - analiza i interpretacja
Kryzys w branży szarlatanów - analiza i interpretacja

Iwaszkiewicz Jarosław
Źródło Aretuzy - analiza i interpretacja
Erotyk - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza

Jasieński Bruno
JEDNODŃUWKA FUTURYSTUW mańifesty futuryzmu polskiego wydańe nadzwyczajne na całą Żeczpospolitą Polską
But w butonierce - analiza
But w butonierce - interpretacja

Leśmian Bolesław
Pan Błyszczyński - analiza
Pan Błyszczyński - interpretacja
Pan Błyszczyński - geneza
Szewczyk - analiza
Szewczyk - interpretacja
Dusiołek - analiza
Dusiołek - interpretacja
Dusiołek - geneza
Dwoje ludzieńków - analiza
Dwoje ludzieńków - interpretacja
Dwoje ludzieńków - geneza
Dziewczyna - analiza
Dziewczyna - interpretacja
Topielec - analiza
Topielec - interpretacja
Urszula Kochanowska - analiza
Urszula Kochanowska - interpretacja
Urszula Kochanowska - geneza
W malinowym chruśniaku - analiza
W malinowym chruśniaku - interpretacja
W malinowym chruśniaku - geneza

Pawlikowska-Jasnorzewska Maria
PÅ‚yty Carusa - analiza i interpretacja
Miłość - analiza i interpretacja
La précieuse - analiza i interpretacja
La précieuse - geneza

SÅ‚onimski Antoni
Credo - analiza i interpretacja
Smutno mi Boże - analiza i interpretacja

Staff Leopold
Ars poetica - analiza
Ars poetica - interpretacja
Kartoflisko - analiza
Kartoflisko - interpretacja
Curriculum vitae - analiza
Curriculum vitae - interpretacja
Wysokie drzewa - analiza
Wysokie drzewa - interpretacja
Kowal - analiza
Kowal – interpretacja
Deszcz jesienny – analiza
Deszcz jesienny – interpretacja
Przedśpiew - analiza
Przedśpiew - interpretacja

Stanisław Przybyszewski

Tuwim Julian
Sitowie - analiza
Sitowie - interpretacja
Sitowie - geneza
Prośba o piosenkę - analiza
Prośba o piosenkę - interpretacja
Prośba o piosenkę - geneza
Do krytyków - analiza
Do krytyków - interpretacja
Do krytyków - geneza
Mieszkańcy - analiza
Mieszkańcy - interpretacja
Mieszkańcy - geneza
Wiosna. Dytyramb - analiza
Wiosna. Dytyramb - interpretacja
Wiosna. Dytyramb - geneza
Rzecz czarnoleska - analiza
Rzecz czarnoleska - interpretacja
Sokrates tańczący - analiza
Sokrates tańczący - interpretacja

Wierzyński Kazimierz
Lewa kieszeń - analiza i interpretacja
Motto - analiza i interpretacja
Zielono mam w głowie - analiza
Zielono mam w głowie - interpretacja
Kufer - analiza
Kufer - interpretacja
Kufer - geneza

Inne
Poetyka „Å»agarów”
Ideowe podÅ‚oże „Å»agarów”
Powstanie i rozwój „Å»agarów”
Charakterystyka twórczości Juliana Przybosia do 1939
Tematyka wierszy Przybosia
Biografia Juliana Przybosia
Charakterystyka pierwszego okresu twórczości Czesława Miłosza (Trzy zimy)
Przemiany poetyckie na poczÄ…tku lat 30. XX wieku
Biografia Czesława Miłosza do 1936 roku
Program i poetyka awangardy krakowskiej
Powstanie i rozwój awangardy krakowskiej
Główne założenia futuryzmu
Fazy rozwoju futuryzmu
Główne cechy polskiego futuryzmu
Język poetycki dwudziestolecia międzywojennego



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies