Wit Stwosz - analiza i interpretacja ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Dwudziestolecie miedzywojenne

Wit Stwosz - analiza i interpretacja

Autor: Karolina Marlêga

Zainspirowany dzieÅ‚em Wita Stwosza, niesamowitym oÅ‚tarzem w KoÅ›ciele Mariackim, oczarowany lekturÄ… kronik Jana DÅ‚ugosza oraz „HistoriÄ… żółtej ciżemki” Antoniny DomaÅ„skiej, Konstanty Ildefons GaÅ‚czyÅ„ski postanowiÅ‚ pracowicie wykorzystać czas spÄ™dzany w LeÅ›niczówce Pranie w 1951 roku i stworzyÅ‚ jeden z najwybitniejszych polskich poematów, „Wit Stwosz”.

Treść

Konstanty Ildefons GaÅ‚czyÅ„ski podzieliÅ‚ poemat „Wit Stwosz” na dziesięć część. Każdej z nich nadaÅ‚ innym tytuÅ‚, adekwatny do opisywanej sytuacji:
I.„Nocna pora”
II.„Polskie tercyny”
III. „Robota”
IV. „Suplikacje”
V. „Mistrz kochaÅ‚ ulicÄ™”
VI. „Modlitwa mistrza”
VII. „Komentarz prozÄ…”
VIII. „Piosenka o Wicie Stwoszu”
IX. „FinaÅ‚”
X. „Przypisy”

W pierwszej części podmiot liryczny nakreśla sytuację: Kraków budzi się do życia po ciemnej nocy, słychać hulający po Wawelu wiatr, który nie jest w stanie zbudzić smacznie śpiących swych komnatach króla oraz biskupa. Zostało jeszcze tylko kilkanaście minut do pobudki, jaką był dźwięk dzwonu z Mariackiej Wieży, wywoływany przez pobożnych mnichów i dochodzący do uszu strażników miejskich.

Nagle czytelnik przenosi się na ulicę przed gospodą, gdzie ciężko oddycha jakiś nieznajomy człowiek, a zza rogu wychodzi niezidentyfikowany przestępca.

Po chwili jesteÅ›my w sypialni mistrza Wita, który, wybudzajÄ…c siÄ™ powoli ze snu, zerka przez okno na rodzinny Kraków, na „dogasajÄ…cy” niczym wielka pochodnia księżyc, na przypominajÄ…ce fale obÅ‚oki. Ma za sobÄ… ciężkÄ… noc. PracowaÅ‚ do Å›wiatu, aż ciemność przysÅ‚aniajÄ…ca zmÄ™czone oczy wymusiÅ‚a na nim kilkugodzinnÄ… drzemkÄ™. Nagle jego wzrok skupiÅ‚ dogasajÄ…cy w lampie naftowej knot. Widok ten wywoÅ‚aÅ‚ w Stwoszu nostalgiczne rozważania na temat swojej wÅ‚asnej Å›mierci, myÅ›laÅ‚, czy jemu ktoÅ› zapali Å›wieczkÄ™ na grobie. Powróciwszy do codziennych obowiÄ…zków, rozmyÅ›laÅ‚ nad realizowanym wÅ‚aÅ›nie projektem – oÅ‚tarzem rzeźbionym w lipowym drzewie, który miaÅ‚ być Å›wiadectwem jego istnienia, pamiÄ…tkÄ… dla potomnych.
Druga część poematu – „Polskie tercyny” - dostarcza wiadomoÅ›ci o skrywanych gÅ‚Ä™boko w sercu Wita uczuciach, których nie sÄ… w stanie odsÅ‚onić wzruszajÄ…ce dźwiÄ™ki fletu czy harfy. Choć zdaje sobie sprawÄ™ z rosnÄ…cego szacunku wÅ›ród kolegów po fachu, dostrzegajÄ…cych w jego dziele talent, rzemiosÅ‚o oraz koncepcjÄ™ artystycznÄ…, woli cieszyć siÄ™ i inspirować Å›wiecÄ…cym sÅ‚oÅ„cem, niż pochwaÅ‚ami innych rzeźbiarzy.

O codziennej pracy mistrza opowiada trzecia część dzieła Gałczyńskiego. Mimo panującego upału, pracujący nad brzegiem rzeki w ogrodzie stolarze całymi dniami dostarczali Witowi niezbędnego materiału rzeźbiarskiego. Dzięki temu jego ołtarz rozrastał się do ogromnych rozmiarów, uwiecznione na nim postacie zyskiwały kubraki, apostołowie spoglądali ku górze z pełnymi uwielbienia oczami, jabłka zaczęły leżeć na złotych talerzach, a niebo pokryły srebrzyste gwiazdy.

W kolejnym fragmencie, noszÄ…cym tajemniczy tytuÅ‚ „Suplikacje”, podmiot liryczny wskazuje na rolÄ™ spuÅ›cizny Wita. DziÄ™ki wyrzeźbionych w drzewie zwierzÄ™tom, gwiazdom czy ptakom nigdy nie bÄ™dzie zapomniany, jego dzieÅ‚o zapewni mu miejsce wÅ›ród gwiazd na niebie.

Część piąta to relacja z codziennych spacerów ubogiego rzeźbiarza. Wit nie zadzierał głowy do góry, zawsze znalazł czas na rozmowę ze stojącymi w bramach żebrakami czy pilnującymi swych kramów kupcami. Potrafił znaleźć wspólny język zarówno z dziadami kalwaryjskimi, pijakami, hulakami czy z królami i biskupami. Dzięki temu zyskał szacunek we wszystkich warstwach społecznych, a mieszkańcy małej, spadzistej uliczki Lutni nazywali go swoim mistrzem.

O charakterze Wita mówi także szósty fragment poematu. Stwosz okazuje się być człowiekiem pracowitym, solidnym, dokładnym, co wpłynęło na porażającą wręcz moc jego ołtarza. Po zakończeniu dzieła zamknął warsztat i ruszył w dziurawych butach przed siebie, poszukując nowych artystycznych wyzwań.

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Czechowicz Józef
Miejsce Czechowicza w literaturze
Charakterystyka twórczości Józefa Czechowicza
Wstęp do twórczości Józefa Czechowicza
Biografia Józefa Czechowicza
Żal - analiza i interpretacja
Sam - analiza i interpretacja
modlitwa żałobna - analiza i interpretacja

Gałczyński Konstanty Ildefons
Wit Stwosz - analiza i interpretacja
Spotkanie z matkÄ… - analiza i interpretacja
Prośba o wyspy szczęśliwe - analiza i interpretacja
Zaczarowana dorożka - analiza i interpretacja
Pieśń o żołnierzach z Westerplatte - analiza i interpretacja
Niobe - analiza i interpretacja
Serwus, madonna - analiza i interpretacja
Kryzys w branży szarlatanów - analiza i interpretacja

Iwaszkiewicz Jarosław
Źródło Aretuzy - analiza i interpretacja
Erotyk - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza

Jasieński Bruno
JEDNODŃUWKA FUTURYSTUW mańifesty futuryzmu polskiego wydańe nadzwyczajne na całą Żeczpospolitą Polską
But w butonierce - analiza
But w butonierce - interpretacja

Leśmian Bolesław
Pan Błyszczyński - interpretacja
Pan Błyszczyński - geneza
Szewczyk - analiza
Szewczyk - interpretacja
Dusiołek - analiza
Dusiołek - interpretacja
Dusiołek - geneza
Dwoje ludzieńków - analiza
Dwoje ludzieńków - interpretacja
Dwoje ludzieńków - geneza
Dziewczyna - analiza
Dziewczyna - interpretacja
Topielec - analiza
Topielec - interpretacja
Urszula Kochanowska - analiza
Urszula Kochanowska - interpretacja
Urszula Kochanowska - geneza
W malinowym chruśniaku - analiza
W malinowym chruśniaku - interpretacja
W malinowym chruśniaku - geneza
Pan Błyszczyński - analiza

Pawlikowska-Jasnorzewska Maria
PÅ‚yty Carusa - analiza i interpretacja
Miłość - analiza i interpretacja
La précieuse - analiza i interpretacja
La précieuse - geneza

SÅ‚onimski Antoni
Credo - analiza i interpretacja
Smutno mi Boże - analiza i interpretacja

Staff Leopold
Ars poetica - analiza
Ars poetica - interpretacja
Kartoflisko - analiza
Kartoflisko - interpretacja
Curriculum vitae - analiza
Curriculum vitae - interpretacja
Wysokie drzewa - analiza
Wysokie drzewa - interpretacja
Kowal - analiza
Kowal – interpretacja
Deszcz jesienny – analiza
Deszcz jesienny – interpretacja
Przedśpiew - analiza
Przedśpiew - interpretacja

Stanisław Przybyszewski

Tuwim Julian
Sitowie - analiza
Sitowie - interpretacja
Sitowie - geneza
Prośba o piosenkę - analiza
Prośba o piosenkę - interpretacja
Prośba o piosenkę - geneza
Do krytyków - analiza
Do krytyków - interpretacja
Do krytyków - geneza
Mieszkańcy - analiza
Mieszkańcy - interpretacja
Mieszkańcy - geneza
Wiosna. Dytyramb - analiza
Wiosna. Dytyramb - interpretacja
Wiosna. Dytyramb - geneza
Rzecz czarnoleska - analiza
Rzecz czarnoleska - interpretacja
Sokrates tańczący - analiza
Sokrates tańczący - interpretacja

Wierzyński Kazimierz
Lewa kieszeń - analiza i interpretacja
Motto - analiza i interpretacja
Zielono mam w głowie - analiza
Zielono mam w głowie - interpretacja
Kufer - analiza
Kufer - interpretacja
Kufer - geneza

Inne
Poetyka „Å»agarów”
Ideowe podÅ‚oże „Å»agarów”
Powstanie i rozwój „Å»agarów”
Charakterystyka twórczości Juliana Przybosia do 1939
Tematyka wierszy Przybosia
Biografia Juliana Przybosia
Charakterystyka pierwszego okresu twórczości Czesława Miłosza (Trzy zimy)
Przemiany poetyckie na poczÄ…tku lat 30. XX wieku
Biografia Czesława Miłosza do 1936 roku
Program i poetyka awangardy krakowskiej
Powstanie i rozwój awangardy krakowskiej
Główne założenia futuryzmu
Fazy rozwoju futuryzmu
Główne cechy polskiego futuryzmu
Język poetycki dwudziestolecia międzywojennego



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies