Powrót - interpretacja i analiza ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Dwudziestolecie miedzywojenne

Powrót - interpretacja i analiza

Autor: Jakub Rudnicki

Zadedykowany Zofii ÅšwierczyÅ„skiej wiersz „Powrót” JarosÅ‚awa Iwaszkiewicza pochodzi z jego debiutanckiego tomiku „Oktostychy”, który ukazaÅ‚ siÄ™ w 1919 roku. ZaskakujÄ…cy może wydawać siÄ™ fakt, iż utwór tak dojrzaÅ‚y wyszedÅ‚ spod pióra poety wówczas zaledwie dwudziestopiÄ™cioletniego.

AnalizujÄ…c twórczość Iwaszkiewicza należy mieć na uwadze jego zainteresowania dorobkiem siedemnastowiecznej myÅ›li filozoficznej. Poeta w szeregu swoich utworach udowodniÅ‚, że podzielaÅ‚ znakomitÄ… część poglÄ…dów myÅ›licieli doby oÅ›wiecenia. Przed przejÅ›ciem do omówienia „Powrotu” warto byÅ‚oby zapoznać siÄ™ fragmentem „MyÅ›li” autorstwa Blaise Pascala, czoÅ‚owego matematyka i filozofa siedemnastowiecznej Europy.

„Niechaj tedy czÅ‚owiek przyjrzy siÄ™ naturze w jej wzniosÅ‚ym i peÅ‚nym majestacie, niech oddali wzrok od niskich przedmiotów, które go otaczajÄ…, niech spojrzy na te olÅ›niewajÄ…ce Å›wiatÅ‚o, niby lampa wiekuista oÅ›wiecajÄ…ca wszechÅ›wiat: niechaj ziemia zda mu siÄ™ jako punkcik w stosunku do rozlegÅ‚ego krÄ™gu, jaki ta gwiazda opisuje (…). Niechaj czÅ‚owiek wróciwszy do siebie zważy czym jest w porównaniu do tego, co istnieje, niechaj spojrzy na siÄ™ jako na coÅ› zabÅ‚Ä…kanego w tym zakÄ…tku przyrody i niechaj z tej maÅ‚ej celi, w której go pomieszczono (mam na myÅ›li wszechÅ›wiat) nauczy siÄ™ oceniać ziemiÄ™, królestwo, miasta i samego siebie wedle sÅ‚usznej oceny: czym jest czÅ‚owiek w nieskoÅ„czonoÅ›ci” (B. Pascal, „MyÅ›li”, tÅ‚um. T. Boy-Å»eleÅ„ski, Warszawa 1952, s. 63). Z bardzo podobnego zaÅ‚ożenia wychodziÅ‚ JarosÅ‚aw Iwaszkiewicz.

Wiersz zbudowany jest wokół konkretnego przeżycia poety. Możemy siÄ™ domyÅ›lać, że inspiracjÄ… do jego napisania mógÅ‚ być zachwyt nad konkretnym widokiem, krajobrazem zwiÄ…zanym z polskÄ… wsiÄ…. I chociaż w utworze gÅ‚osu nie zabiera sam Iwaszkiewicz (podmiot wiersza nie mówi o sobie w liczbie pierwszej, stara siÄ™ używać form bezosobowych), to można powiedzieć, iż „Powrót” wpisuje siÄ™ w nurt poezji bezpoÅ›redniej.
Utwór jest wyraźnie stylizowany na dzieÅ‚a wielkich poprzedników Iwaszkiewicza, miÄ™dzy innymi na dorobku Jana Kochanowskiego. OtwierajÄ…cy wiersz wers: „Nie masz wiÄ™kszej mÄ…droÅ›ci nad mÄ…drość powrotu…” jest bardzo enigmatyczny i doskonale wprowadza czytelnika w tajemniczy nastrój. Od razu wywoÅ‚uje pytanie, o jaki powrót może chodzić.

Pytanie to jest zasadniczym sensem utworu. TytuÅ‚owy powrót to hoÅ‚d zÅ‚ożony przez poetÄ™ klasycznym wartoÅ›ciom i zapomnianym ideaÅ‚om piÄ™kna. Wiersz powstaÅ‚ w wyniku nie tylko kontemplacji przyrody, ale jednoczeÅ›nie dorobku kultury antycznej. WÅ‚aÅ›nie w tym możemy dostrzegać „mÄ…drość powrotu”, ponad którÄ… nie ma innej mÄ…droÅ›ci. Podmiot liryczny, przeglÄ…dajÄ…c siÄ™ w lustrze jeziora widzi nie swoje odbicie, ale przeszÅ‚ość, którÄ… poeta uważaÅ‚ za źródÅ‚o mÄ…droÅ›ci.

WażnÄ… rolÄ™ w wierszu odgrywa książka, z którÄ… podmiot liryczny zasiadÅ‚ na brzegu. Nie sÅ‚uży mu ona jednak do czytania. Jest ona wskazówkÄ…, iż nasi poprzednicy od wieków pozostawiali nam w spadku nieokreÅ›lony pokÅ‚ady mÄ…droÅ›ci, do której każdy z nas ma swobodny dostÄ™p. Wystarczy jedynie wziąć ze sobÄ… książkÄ™, zasiąść na brzegu jeziora i wówczas „powrócić” do mÄ…droÅ›ci. Książka oczywiÅ›cie może być zastÄ…piona obrazem, utworem muzycznym czy piÄ™knÄ… budowlÄ…, jednym sÅ‚owem dzieÅ‚em sztuki. Również tÄ… drogÄ… możemy zaznać bÅ‚ogosÅ‚awieÅ„stwa mÄ…droÅ›ci.

Za tym, aby odczytywać „Powrót” jako hoÅ‚d zÅ‚ożony sztuce klasycznej i klasycznym wzorcom piÄ™kna może Å›wiadczyć również fakt, iż utwór skÅ‚ada siÄ™ z czterech dystychicznych strof, czyli jest oktostychem. Ponadto każdy wers wiersza zawiera trzynaÅ›cie zgÅ‚osek, a Å›redniówka zawsze przypada po siódmej sylabie. W taki sposób swoje dzieÅ‚a tworzyli najwiÄ™ksi klasycy gatunku, z Horacym na czele.

Jednak dwie ostatnie strofy utworu majÄ… zgoÅ‚a inny charakter. Otóż okazuje siÄ™, że „Powrót” można również odczytywać jako chęć ponownego przeżycia konkretnej chwili. Widzimy w nich bowiem, że podmiot liryczny marzy, aby jeszcze raz doÅ›wiadczyć momentu, w którym jego oczom ukazaÅ‚a siÄ™ piÄ™kna kobieta o zÅ‚otych warkoczach, której odbicie ujrzaÅ‚ niegdyÅ› w tafli jeziora.

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Czechowicz Józef
Miejsce Czechowicza w literaturze
Charakterystyka twórczości Józefa Czechowicza
Wstęp do twórczości Józefa Czechowicza
Biografia Józefa Czechowicza
Żal - analiza i interpretacja
Sam - analiza i interpretacja
modlitwa żałobna - analiza i interpretacja

Gałczyński Konstanty Ildefons
Wit Stwosz - analiza i interpretacja
Spotkanie z matkÄ… - analiza i interpretacja
Prośba o wyspy szczęśliwe - analiza i interpretacja
Zaczarowana dorożka - analiza i interpretacja
Pieśń o żołnierzach z Westerplatte - analiza i interpretacja
Niobe - analiza i interpretacja
Serwus, madonna - analiza i interpretacja
Kryzys w branży szarlatanów - analiza i interpretacja

Iwaszkiewicz Jarosław
Źródło Aretuzy - analiza i interpretacja
Erotyk - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza

Jasieński Bruno
JEDNODŃUWKA FUTURYSTUW mańifesty futuryzmu polskiego wydańe nadzwyczajne na całą Żeczpospolitą Polską
But w butonierce - analiza
But w butonierce - interpretacja

Leśmian Bolesław
Pan Błyszczyński - analiza
Pan Błyszczyński - interpretacja
Pan Błyszczyński - geneza
Szewczyk - analiza
Szewczyk - interpretacja
Dusiołek - analiza
Dusiołek - interpretacja
Dusiołek - geneza
Dwoje ludzieńków - analiza
Dwoje ludzieńków - interpretacja
Dwoje ludzieńków - geneza
Dziewczyna - analiza
Dziewczyna - interpretacja
Topielec - analiza
Topielec - interpretacja
Urszula Kochanowska - analiza
Urszula Kochanowska - interpretacja
Urszula Kochanowska - geneza
W malinowym chruśniaku - analiza
W malinowym chruśniaku - interpretacja
W malinowym chruśniaku - geneza

Pawlikowska-Jasnorzewska Maria
PÅ‚yty Carusa - analiza i interpretacja
Miłość - analiza i interpretacja
La précieuse - analiza i interpretacja
La précieuse - geneza

SÅ‚onimski Antoni
Credo - analiza i interpretacja
Smutno mi Boże - analiza i interpretacja

Staff Leopold
Ars poetica - analiza
Ars poetica - interpretacja
Kartoflisko - analiza
Kartoflisko - interpretacja
Curriculum vitae - analiza
Curriculum vitae - interpretacja
Wysokie drzewa - analiza
Wysokie drzewa - interpretacja
Kowal - analiza
Kowal – interpretacja
Deszcz jesienny – analiza
Deszcz jesienny – interpretacja
Przedśpiew - analiza
Przedśpiew - interpretacja

Stanisław Przybyszewski

Tuwim Julian
Sitowie - analiza
Sitowie - interpretacja
Sitowie - geneza
Prośba o piosenkę - analiza
Prośba o piosenkę - interpretacja
Prośba o piosenkę - geneza
Do krytyków - analiza
Do krytyków - interpretacja
Do krytyków - geneza
Mieszkańcy - analiza
Mieszkańcy - interpretacja
Mieszkańcy - geneza
Wiosna. Dytyramb - analiza
Wiosna. Dytyramb - interpretacja
Wiosna. Dytyramb - geneza
Rzecz czarnoleska - analiza
Rzecz czarnoleska - interpretacja
Sokrates tańczący - analiza
Sokrates tańczący - interpretacja

Wierzyński Kazimierz
Lewa kieszeń - analiza i interpretacja
Motto - analiza i interpretacja
Zielono mam w głowie - analiza
Zielono mam w głowie - interpretacja
Kufer - analiza
Kufer - interpretacja
Kufer - geneza

Inne
Poetyka „Å»agarów”
Ideowe podÅ‚oże „Å»agarów”
Powstanie i rozwój „Å»agarów”
Charakterystyka twórczości Juliana Przybosia do 1939
Tematyka wierszy Przybosia
Biografia Juliana Przybosia
Charakterystyka pierwszego okresu twórczości Czesława Miłosza (Trzy zimy)
Przemiany poetyckie na poczÄ…tku lat 30. XX wieku
Biografia Czesława Miłosza do 1936 roku
Program i poetyka awangardy krakowskiej
Powstanie i rozwój awangardy krakowskiej
Główne założenia futuryzmu
Fazy rozwoju futuryzmu
Główne cechy polskiego futuryzmu
Język poetycki dwudziestolecia międzywojennego



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies