JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Dwudziestolecie miedzywojenne
świśnie u głowy skrzydło poprzez ptasią ciemność
idźże idź dalej”.
Analiza
PrzepeÅ‚niony katastroficznymi przewidywaniami liryk „Å»al” jest jednym z najbardziej znanych utworów lubelskiego awangardzisty Józefa Czechowicza.
Złożony z sześciu nieregularnych strof (pierwsza i druga to pięć wersów, trzecia dwa, czwarta cztery, piąta dziesięć, a ostatnia sześć) składa się oddalonych i niejednorodnych rymów. Poza tym pozbawiony jest znaków interpunkcyjnych, dając większe pole do popisu interpretującemu go czytelnikowi, nieograniczone narzuconymi przez nazywanego prekursorem wiersza białego poetę kropkami czy wykrzyknikami.
Podmiot liryczny ujawnia swojÄ… obecność w piÄ…tej strofie. Wypowiada siÄ™ wówczas w pierwszej osobie liczby pojedynczej, używajÄ…c czterokrotnie zaimka „ja:
„rozmnożony cudownie na wszystkich nas
będę strzelał do siebie i marł wielokrotnie
ja gdym z pługiem do bruzdy przywarł
ja przy foliałach jurysta
zakrztuszony wołaniem gaz
ja śpiąca pośród jaskrów
i dziecko w żywej pochodni
i bombÄ… trafiony w stallach
i powieszony podpalacz
ja czarny krzyżyk na listach”
Czechowicz, dla zwiÄ™kszenia oddziaÅ‚ywania liryku na adresatów, czyli caÅ‚Ä… ludzkość, siÄ™gnÄ…Å‚ po kilka symboli. „Roztrzaskane szybki synagog” przywoÅ‚ujÄ… antysemickie ataki na prywatne mieszkania i sklepy prowadzone przez Å»ydów i nawiÄ…zujÄ… do nocy krysztaÅ‚owej, podczas której hitlerowcy powybijali witryny sklepów i zakÅ‚adów żydowskich, i „pÅ‚omieÅ„ poÅ‚yskujÄ…cy grube statków liny”.
PodobnÄ… rolÄ™ odgrywa dwukrotne pojawienie siÄ™ sÅ‚owa „pÅ‚omieÅ„”, raz w kontekÅ›cie pożaru lin, a drugi w odniesieniu do miÅ‚oÅ›ci wskazuje na realizacjÄ™ ideologii stworzenia czystej aryjskiej rasy. Metaforyczny ogieÅ„ pochÅ‚aniaÅ‚ zarówno wszystkie możliwe sposoby ucieczki wyznawców Mojżesza (np. statki do Ameryki), jak i obracaÅ‚ w proch ciaÅ‚a nagich Å»ydów, zamykanych w komorach krematoryjnych, gazowanych i palonych w piecach. W tym kontekÅ›cie należy interpretować wÅ‚aÅ›nie zwrot „pÅ‚omieÅ„ miÅ‚oÅ›ci” – kochajÄ…cy bezwarunkowo Hitlera Niemcy nie wahali siÄ™ mordować Å»ydów i masowo zmniejszać ich populacjÄ™.
Prócz wspomnianych metafor i symboli, Czechowicz siÄ™gnÄ…Å‚ jeszcze po kilka innych Å›rodków poetyckiego wyrazu, na przykÅ‚ad elipsÄ™ („nozdrza wietrzÄ… czerwony udój / z potopu gorÄ…cego”), porównania („gÅ‚owÄ™ która siwieje a Å›wieci jak Å›wiecznik”) oraz powtórzenia („tak chodzić tak oglÄ…dać sceny sny festyny; pÅ‚omieÅ„ poÅ‚yskujÄ…cy grube statków liny / pÅ‚omieÅ„ miÅ‚oÅ›ci; ja gdym z pÅ‚ugiem do bruzdy przywarÅ‚ / ja przy foliaÅ‚ach jurysta (…) ja Å›piÄ…ca poÅ›ród jaskrów (…) ja czarny krzyżyk na listach”).Å»al - analiza i interpretacja
Autor: Karolina MarlêgaÅ›wiÅ›nie u gÅ‚owy skrzydÅ‚o poprzez ptasiÄ… ciemność
idźże idź dalej”.
Analiza
PrzepeÅ‚niony katastroficznymi przewidywaniami liryk „Å»al” jest jednym z najbardziej znanych utworów lubelskiego awangardzisty Józefa Czechowicza.
Złożony z sześciu nieregularnych strof (pierwsza i druga to pięć wersów, trzecia dwa, czwarta cztery, piąta dziesięć, a ostatnia sześć) składa się oddalonych i niejednorodnych rymów. Poza tym pozbawiony jest znaków interpunkcyjnych, dając większe pole do popisu interpretującemu go czytelnikowi, nieograniczone narzuconymi przez nazywanego prekursorem wiersza białego poetę kropkami czy wykrzyknikami.
Podmiot liryczny ujawnia swojÄ… obecność w piÄ…tej strofie. Wypowiada siÄ™ wówczas w pierwszej osobie liczby pojedynczej, używajÄ…c czterokrotnie zaimka „ja:
„rozmnożony cudownie na wszystkich nas
będę strzelał do siebie i marł wielokrotnie
ja gdym z pługiem do bruzdy przywarł
ja przy foliałach jurysta
zakrztuszony wołaniem gaz
ja śpiąca pośród jaskrów
i dziecko w żywej pochodni
i bombÄ… trafiony w stallach
i powieszony podpalacz
ja czarny krzyżyk na listach”
Czechowicz, dla zwiÄ™kszenia oddziaÅ‚ywania liryku na adresatów, czyli caÅ‚Ä… ludzkość, siÄ™gnÄ…Å‚ po kilka symboli. „Roztrzaskane szybki synagog” przywoÅ‚ujÄ… antysemickie ataki na prywatne mieszkania i sklepy prowadzone przez Å»ydów i nawiÄ…zujÄ… do nocy krysztaÅ‚owej, podczas której hitlerowcy powybijali witryny sklepów i zakÅ‚adów żydowskich, i „pÅ‚omieÅ„ poÅ‚yskujÄ…cy grube statków liny”.
PodobnÄ… rolÄ™ odgrywa dwukrotne pojawienie siÄ™ sÅ‚owa „pÅ‚omieÅ„”, raz w kontekÅ›cie pożaru lin, a drugi w odniesieniu do miÅ‚oÅ›ci wskazuje na realizacjÄ™ ideologii stworzenia czystej aryjskiej rasy. Metaforyczny ogieÅ„ pochÅ‚aniaÅ‚ zarówno wszystkie możliwe sposoby ucieczki wyznawców Mojżesza (np. statki do Ameryki), jak i obracaÅ‚ w proch ciaÅ‚a nagich Å»ydów, zamykanych w komorach krematoryjnych, gazowanych i palonych w piecach. W tym kontekÅ›cie należy interpretować wÅ‚aÅ›nie zwrot „pÅ‚omieÅ„ miÅ‚oÅ›ci” – kochajÄ…cy bezwarunkowo Hitlera Niemcy nie wahali siÄ™ mordować Å»ydów i masowo zmniejszać ich populacjÄ™.
strona: 1 2 3
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies