Z Tatr - interpretacja ostatnidzwonek.pl
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Z Tatr - interpretacja

Autor: Karolina Marlêga

Autobiograficzny liryk „Z Tatr” Juliana Przybosia narodziÅ‚ siÄ™ wskutek ogromnej traumy, jakÄ… przeżyÅ‚ poeta po stracie swojej ukochanej. Tragiczna Å›mierć Marzeny Skotnicówny wywoÅ‚aÅ‚a u mÅ‚odego miÅ‚oÅ›nika gór depresjÄ™ (utrata pierwszej ukochanej sprawiÅ‚a, że PrzyboÅ› potem przez wiele lat obawiaÅ‚ siÄ™ o bezpieczeÅ„stwo drugiej miÅ‚oÅ›ci, a w koÅ„cu żony - Anny BronisÅ‚awy Kożdoniówny, do której skierowaÅ‚ swoje wiersze miÅ‚osne z tomów „W gÅ‚Ä…b las” i „Równanie serca”). Jedynym sposobem na poradzenie sobie ze Å›mierciÄ… dziewczyny byÅ‚o oddanie jej hoÅ‚du w postaci wierszowanego utworu, okreÅ›lanego po dziÅ› dzieÅ„ mianem poetyckiego pomnika ku czci wszystkich miÅ‚oÅ›ników gór, na wÅ‚asnej skórze przekonujÄ…cych siÄ™ każdego dnia o niepokonanej sile Tatr.

Już w pierwszych wersach wiersza swojÄ… obecność ujawnia podmiot liryczny, opisujÄ…c otoczenie oraz tragiczne wydarzenia z wÅ‚asnego punktu widzenia. Jego wyznanie „sÅ‚yszÄ™” jest dowodem na wyostrzenie wszystkich zmysłów w procesie „odbierania” istoty gór – ich piÄ™kna, kryjÄ…cego w sobie ogromne niebezpieczeÅ„stwo.

Kolejne linijki tekstu odsłaniają paletę różnorodnych dźwięków, dochodzących do uszu rejestrującego każdy szmer i podmuch podmiotu:

„Kamienuje tÄ™ przestrzeÅ„ niewybuchÅ‚y huk skaÅ‚.
To - wrzask wody obdzieranej siklawą z łożyska
I
gromobicie ciszy”.
Pierwszym zarejestrowanych odgÅ‚osem jest „niewybuchÅ‚y huk skaÅ‚”, kamienujÄ…cy odludnÄ… przestrzeÅ„. Po chwili zaczyna nad nim dominować „wrzask wody obdzieranej siklawÄ… z Å‚ożyska” oraz „gromobicie ciszy” – symfonia natury zniewala swojÄ… ogÅ‚uszajÄ…cÄ… i otÄ™piajÄ…cÄ… wrÄ™cz nagÅ‚oÅ›ciÄ…. Pobyt w Tatrach podmiot zdaje siÄ™ porównywać do wizyty w centrum wszechÅ›wiata, gdzie nawet cisza ciska gromy, gdzie brak dźwiÄ™ku jest zapowiedziÄ… nadchodzÄ…cej katastrofy, niczym cisza przed burzÄ….

W odróżnieniu od pełnej atmosfery niepokoju i lęku zwrotki pierwszej, druga strofa przynosi bezpośrednie skierowanie się podmiotu lirycznego do adresatki dedykacji liryku. Słowa Przybosia są niezwykle intymnym wyznaniem opuszczonego tuż przed dniem ślubu narzeczonego, pozbawionego nadziei na szczęście:
„Ten Å›wiat, wzburzony przestraszonym spojrzeniem,
uciszÄ™,
lecz -
Nie pomieszczÄ™ twojej Å›mierci w granitowej trumnie Tatr”.
Choć deklaruje, iż jest w stanie uciszyć dźwiÄ™ki górskiego krajobrazu, czyli dokonać rzeczy niemożliwej, nigdy nie mu dane pomÅ›cić Å›mierci Marzeny „w granitowej trumnie Tatr”. SÅ‚owa te można zatem interpretować jako obietnicÄ™ wiecznej miÅ‚oÅ›ci i pielÄ™gnowania wspólnie spÄ™dzonych chwil, których wspomnienia nie bÄ™dzie nigdy w stanie zatrzeć czas czy nieubÅ‚agany bieg natury.
Po zÅ‚ożeniu tak istotnej deklaracji podmiot liryczny – jakby nie dość siÄ™ jeszcze wycierpiaÅ‚, zostajÄ…c nieformalnym wdowcem na kilka tygodni przed Å›lubem – biczuje siÄ™ próbÄ… naszkicowania okolicznoÅ›ci, jakie byÅ‚y udziaÅ‚em upadku Marzeny z granitowej górskiej Å›ciany. Wizja Przybosia jest tak bardzo naturalistyczna, iż pokazane sekunda po sekundzie wypadki zdajÄ… siÄ™ być klatkami z filmu lub zdjÄ™ciami z ostatnich chwil alpinistki:
„To zgrzyt
czekana,
okrzesany z echa,
to tylko cały twój świat,
skurczony w mojej garści na obrywie głazu;
to - gwałtownym uderzeniem serca powalony szczyt.
Na rozpacz - jakże go mało!
A groza - wygórowana!
Jak lekko
turnię zawisłą na rękach
utrzymać i nie paść (…)”.
Zgrzyt zbyt pÅ‚ytko wbitego czekana odpadajÄ…cego nagle od skalnego wgÅ‚Ä™bienia, przyspieszajÄ…ce tÄ™tno uÅ›wiadamiajÄ…cej sobie, co siÄ™ zaraz stanie dziewczyny, uzależniajÄ…cej dÅ‚ugość chwil, które jej jeszcze pozostaÅ‚y od szybkoÅ›ci caÅ‚kowitego odpadniÄ™cia mÅ‚otka od szczeliny – wszystko to zaprzÄ…taÅ‚o myÅ›li Przybosia od momentu, gdy dowiedziaÅ‚ siÄ™ o Å›mierci ukochanej. W wyniku wielogodzinnych, niezwykle ciężkich rozmyÅ›laÅ„ powstaÅ‚y jedne z najbardziej wstrzÄ…sajÄ…cych linijek w polskiej liryce miÄ™dzywojennej:

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
Mironczarnia – interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Zestawienie „Ballad i romansów” z „RomantycznoÅ›ciÄ…” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja

PrzyboÅ› Julian
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza

Różewicz Tadeusz
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
GÅ‚os w sprawie pornografii - analiza
GÅ‚os w sprawie pornografii - intepretacja
GÅ‚os w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza
Koniec i poczÄ…tek - analiza
Koniec i poczÄ…tek - interpretacja
Koniec i poczÄ…tek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza

Twardowski Jan
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza
szukam - analiza
szukam - interpretacja
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies