Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Piosenka o końcu świata - analiza

Autor: Karolina Marlga

Wiersz Czesława Miłosza „Piosenka o końcu świata”, mimo iż oscylujący wokół filozoficznych problemów, posiada prostą strukturę, nieskomplikowaną kompozycję i jasny, przejrzysty styl, nadający – zdaniem Ireny Nowackiej – „złudzenie porządku i spokojnego rytmu wypowiedzi”.

Jego prostotę widać już w pierwszej zwrotce, złożonej z pojedynczych, oznajmujących zdań, z których każde stanowi odrębną całość składniowo-semantyczną oraz w niezwykle plastyczny sposób oddaje sielskość oraz łagodność opisywanego obrazu:
„W dzień końca świata
Pszczoła krąży nad kwiatem nasturcji,
Rybak naprawia błyszczącą sieć.
Skaczą w morzu wesołe delfiny,
Młode wróble czepiają się rynny
I wąż ma złotą skórę, jak powinien mieć”.

Łatwo zauważyć, iż przytoczone zdania (prócz pierwszej linijki) posiadają schematyczną, nieskomplikowaną składnię – po podmiocie następuje orzeczenie oraz grupa je określająca.

Wracając do budowy wiersza, stworzone przez podmiot obrazy, przybliżające reakcję przyrody na koniec świata, nie łączą się ze sobą. Po opisaniu pszczoły podmiot przechodzi do naprawiającego sieć rybaka, by potem skupić uwagę czytelnika na skaczących w morzu delfinach, od opisu których przechodzi do wróbli, czepiających się rynny, a na koniec stara się oddać piękno węża o złocistej skórze.

Widoczny chaos jest tylko pozorny. Podmiot konturuje go także w drugiej strofie:
„W dzień końca świata
Kobiety idą polem pod parasolkami,
Pijak zasypia na brzegu trawnika,
Nawołują na ulicy sprzedawcy warzywa
I łódka z żółtym żaglem do wyspy podpływa,
Dźwięk skrzypiec w powietrzu trwa
I noc gwiaździstą odmyka”.

Choć nic nie łączy spacerujących polem kobiet ze sprzedawcami warzyw, wszystkie naszkicowane obrazy - zarówno te ze świata natury, jak i ludzi – posiadają jedną cechę wspólną. Ich spoiwem jest przede wszystkim ogromna plastyczność i zwięzłość, przynoszące na myśl ujęcia filmowe.
„Różnorodne, gwałtownie następujące po sobie obrazy dynamizują opis, a wrażenie ruchu wzmocnione zostało poprzez obecność czasowników podkreślających ruch: krąży, skaczą, idą, czepiają się, podpływa. Wszystkie te czasowniki użyte zostały w czasie teraźniejszym, a żywe, jaskrawe barwy i migotliwa gra świateł – potęgują wrażenie zmienności scen rozgrywających się przed oczami patrzącego” (Irena Nowacka, „Poezje Czesława Miłosza”, Lublin 2006).

Nie da się ukryć, iż dwie pierwsze zwrotki wiersz są utrzymane w bardzo optymistycznym nastroju. Można je nazwać opisowymi. Uwieczniony w nich świat – wypełniony różnokolorowymi obrazami błyszczących sieci, żółtych żagli czy złocistej skóry węża – można określić przymiotnikami: piękny, spokojny, barwny i wesoły. Takie ujęcie tematu podkreśla harmonijność świata, którego spokoju nic nie jest w stanie zmącić.

Zamknięty w ramach wiersza świat doskonale pasuje do pierwszej części jego tytułu – „piosenka” kojarzy się właśnie z czymś pogodnym. Analizując jednak cały tytuł, w oczy rzuca się pewien dysonans, widoczny w jego drugiej części – „…o końcu świata”. Użycie nasuwającego pozytywne skojarzenia słowa „piosenka” w kontekście wyrazów negujących taką sielankową interpretację ma charakter oksymoronu i oddaje pogląd Miłosza na kwestię Apokalipsy:

„Pozornie nie przystający do tematu wiersza tytuł jest wyrazem niewiary autora w porządek świata. Oksymoroniczne przeciwstawienie formy „piosenki” z zapowiedzią spełniającej się apokalipsy wynika z przeświadczenia poety o stałej nieadekwatności naszych wyobrażeń o świecie – z rzeczywistością. Miłosz broni się, obserwując świat z dystansu, przybierając pozę ironicznego stoika, który nie da się zaskoczyć rozgrywającą się na jego oczach katastrofą” (Irena Nowacka, „Poezje Czesława Miłosza”, Lublin 2006).

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
Mironczarnia – interpretacja i analiza
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Zestawienie „Ballad i romansów” z „Romantycznością” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza

Przyboś Julian
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza

Różewicz Tadeusz
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Koniec i początek - analiza
Koniec i początek - interpretacja
Koniec i początek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
Głos w sprawie pornografii - analiza
Głos w sprawie pornografii - intepretacja
Głos w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza

Twardowski Jan
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Śpieszmy się - interpretacja
Śpieszmy się - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza
szukam - analiza
szukam - interpretacja

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies