Martwy język - interpretacja i analiza ostatnidzwonek.pl
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Martwy język - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marlêga

Wiersz „Martwy jÄ™zyk” RafaÅ‚a Wojaczka jest zapisem czynnoÅ›ci podmiotu lirycznego. Opisuje on, co robi ze swojÄ… twarzÄ…, by wydać jakikolwiek dźwiÄ™k. Dwa pierwsze wersy sÄ… swoistym zapoznaniem siÄ™ podmiotu ze swojÄ… zewnÄ™trznoÅ›ciÄ…:
„Palcami ustalam
rysy mojej twarzy”.

Takie poznawanie nieodÅ‚Ä…cznej części swego ciaÅ‚a, stale uczestniczÄ…cej w procesie komunikacji, przywodzi na myÅ›l wiersz innego polskiej poety, Mirona BiaÅ‚oszewskiego. W swoim „autoportrecie odczuwalnym” ten twórca polskiej poezji lingwistycznej pisaÅ‚ w podobnym, co Wojaczek, kontekÅ›cie:
„PatrzÄ… na mnie,
więc pewnie mam twarz.

Ze wszystkich znajomych twarzy
najmniej pamiętam własną.

Nieraz mi ręce
żyją zupełnie osobno.
Może ich wtedy nie doliczać do siebie?
(…)”.

WracajÄ…c do „Martwego jÄ™zyka”, kolejna część przynosi informacjÄ™ o wywoÅ‚ywaniu na swojej twarzy uÅ›miechu. Nie jest on rozpatrywany jako skutek żartu czy ironicznej uwagi rozmówcy, lecz jako nastÄ™pstwo mechanicznej czynnoÅ›ci:
„Dwa palce wsadzam w usta
i przydajÄ™ twarzy uÅ›miechu”.

WywoÅ‚any w ten „naturalny” sposób uÅ›miech zostaÅ‚ nazwany w trzeciej zwrotce „rozdzierajÄ…cym przetÅ‚uszczonÄ… skórÄ™” oraz „od ucha do ucha wypeÅ‚niony zwojami jÄ™zyka”. Ostatni wers objaÅ›nia, iż podmiot posiada „martwy jÄ™zyk”.

Lektura wiersza Wojaczka przywodzi w pierwszej chwili obraz niewidomej osoby, która próbuje poznać każdy szczegół swojej twarzy, której dotyk zastÄ™puje utracony wzrok. Dopiero potem czytelnik uÅ›wiadamia sobie, iż podmiot wcale nie ma problemów z utratÄ… jakiegoÅ› zmysÅ‚u – uważa, iż dotykowa percepcja jest silniejsza i dokÅ‚adniejsza. Gdy w kolejnej części z poznawania przechodzi do ksztaÅ‚towania wyglÄ…du swojej twarzy, mamy tu do czynienia z metaforÄ… zakÅ‚adania aprobowanej i oczekiwanej przez spoÅ‚eczeÅ„stwo maski, pod którÄ… ukrywamy nasze prawdziwe uczucia. Pod koniec liryku podmiot nie oszczÄ™dza sobie bólu – modeluje sobie usta tak, aby wywoÅ‚ać „rozdzierajÄ…cy skórÄ™” uÅ›miech. Wzmianka o deformowaniu wÅ‚asnego ciaÅ‚a wskazuje na powtarzalność tej czynnoÅ›ci przez podmiot liryczny, który – jak siÄ™ okazuje – nie stroni od zadawania sobie fizycznego bólu.
Podczas, gdy do trzeciej części wiersz byÅ‚ utrzymany w lekko przerażajÄ…cym nastroju, tak ostatni, jakby oderwany od caÅ‚oÅ›ci wers pociÄ…ga za sobÄ… przeraźliwy wniosek - „to jest martwy jÄ™zyk”. PrzywoÅ‚ywane wczeÅ›niej wzmianki o podejmowanych czynnoÅ›ciach pozornie byÅ‚y dowodami fizycznej, materialnej egzystencji podmiotu, lecz finalna linijka rzuca nowe Å›wiatÅ‚o na caÅ‚y liryk. Mozolnie poznawane i ksztaÅ‚towane mimo bólu ciaÅ‚o okazuje siÄ™ obce i przerażajÄ…ce, nie wiadomo, kto jest jego wÅ‚aÅ›cicielem, z pewnoÅ›ciÄ… nie należy do posiadajÄ…cego „żywe” ciaÅ‚o podmiotu. Tekst ten należy interpretować jako liryczne Å›wiadectwo wyobcowania spoÅ‚ecznego, gdy wydaje nam siÄ™, iż stojÄ…c w tÅ‚umie – jesteÅ›my niewidzialni, niezrozumiani, samotni.

„Martwy jÄ™zyk” to wiersz zÅ‚ożony z czterech nieregularnych części. Pierwsza i druga liczÄ… po dwa wersy, trzecia – cztery, a czwarta to jedynie jedna linijka.

Ze wzglÄ™du na konstrukcjÄ™ podmiotu lirycznego zaliczamy go do liryki bezpoÅ›redniej. ÅšwiadczÄ… o tym gramatyczne zakoÅ„czenia czasowników: „ustalam”, „wsadzam”, „przydajÄ™”, dziÄ™ki czemu znika dystans dzielÄ…cy nadawcÄ™ i odbiorcÄ™ tekstu. Relacja tego pierwszego z wykonywanych „na sobie” czynnoÅ›ci staje siÄ™ bardziej autentyczna.

Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
Mironczarnia – interpretacja i analiza
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Zestawienie „Ballad i romansów” z „RomantycznoÅ›ciÄ…” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja

PrzyboÅ› Julian
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza

Różewicz Tadeusz
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza
Koniec i poczÄ…tek - analiza
Koniec i poczÄ…tek - interpretacja
Koniec i poczÄ…tek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
GÅ‚os w sprawie pornografii - analiza
GÅ‚os w sprawie pornografii - intepretacja
GÅ‚os w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza

Twardowski Jan
szukam - analiza
szukam - interpretacja
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies