Z Tatr - analiza ostatnidzwonek.pl
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Z Tatr - analiza

Autor: Karolina Marlêga

BÄ™dÄ…cy intymnym rozliczeniem z najtragiczniejszym wydarzeniem w życiu Juliana Przybosia liryk „Z Tatr” pod wzglÄ™dem formalnym zaliczany do wywodzÄ…cych siÄ™ z romantyzmu dÅ‚uższych, fabularyzowanych utworów wierszowanych, czyli poematów. Ten przykÅ‚ad liryki bezpoÅ›redniej (podmiot liryczny ujawniony już w pierwszym sÅ‚owie utworu – „sÅ‚yszÄ™”) skÅ‚ada siÄ™ z siedmiu nieregularnych części, zÅ‚ożonych kolejno z kilku, bÄ…dź jednego wersu, w których mamy do czynienia z brakiem rymów i rytmu, oksymoronami (na przykÅ‚ad „wrzask wody”; „gromobicie ciszy” czy „niewybuchÅ‚y huk”).

Wszystko to wpÅ‚ywa na charakter poematu, przepeÅ‚nionego atmosferÄ… niepokoju, nadciÄ…gajÄ…cej katastrofy, unoszÄ…cego siÄ™ strachu. „Z Tatr” jest utworem niezwykle ekspresyjnym, wypeÅ‚nionym skrajnymi uczuciami – zachwytem nad piÄ™knej i potÄ™gÄ… gór czy Å›wiadomoÅ›ciÄ… nadchodzÄ…cej Å›mierci.

To w nim postulujący rzemieślniczą pracę nad językiem poetyckim Przyboś pierwszy raz sięgnął po występujący od tej pory w jego twórczości motyw spadania.

WÅ›ród użytych przez poetÄ™ Å›rodków poetyckiego wyrazu wyróżnić należy – prócz epitetów („przestraszone spojrzenie”, „obnażona ziemia”) czy elips - metafory:

„twój Å›wiat
skurczony w mojej garści na obrywie głazu, w oczach przewraca się obnażona ziemia
do góry dnem krajobrazu czy wrzask wody obdzieranej siklawą z łożyska
(…)
To zgrzyt
czekana,
okrzesany z echa,
to tylko cały twój świat,
skurczony w mojej garÅ›ci na obrywie gÅ‚azu”

Na uwagÄ™ zasÅ‚uguje także zamykajÄ…ce utwór i peÅ‚niÄ…ce dwojakÄ… funkcjÄ™ sÅ‚owo „ZamarÅ‚a”. PrzyboÅ› siÄ™gnÄ…Å‚ po ten zabieg zgodnie z zaÅ‚ożeniami awangardzistów krakowskich – Adama Ważyka, Jana BrzÄ™kowskiego i Jalu Kurka. W myÅ›l ich idei osiÄ…gniÄ™cia ekonomicznoÅ›ci wypowiedzi, zagÄ™szczenia znaczeÅ„, maksymalnej skrótowoÅ›ci oraz hasÅ‚a: „precz z watÄ… słów”, przywoÅ‚ane sÅ‚owo staÅ‚o siÄ™ symbolem „zamarÅ‚ej”, czyli zmarÅ‚ej taterniczki, a z drugiej – jest przecież nazwÄ… miejsca jej tragicznej Å›mierci (dwuwierzchoÅ‚kowego szczytu w bocznej grani Tatr). Takie podejÅ›cie do poezji, skupienie siÄ™ na przekazaniu maksymalnej treÅ›ci przy użyciu minimalnych Å›rodków poetyckich byÅ‚o nowatorskie w poezji lat 20. i 30. XX wieku.
„Podobne podejÅ›cie do obrazu czy obrazowoÅ›ci w poezji, byÅ‚o na gruncie polskim wrÄ™cz rewolucyjne, tym bardziej, że znalazÅ‚o swoje potwierdzenie w praktyce poetyckiej Przybosia. Ono wÅ‚aÅ›nie w tak dużym stopniu wpÅ‚ynęło na późniejszÄ… poezjÄ™ polskÄ…, uksztaÅ‚towaÅ‚o wrÄ™cz nowy typ wrażliwoÅ›ci lirycznej” (PaweÅ‚ Dybel, „MiÄ™dzy sÅ‚owami ku Å›wiatÅ‚u – Julian PrzyboÅ›”, [w:] „Poeci dwudziestolecia miÄ™dzywojennego”, cz. 2, pod redakcjÄ… Ireny Maciejewskiej, Warszawa 1982).

Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
Mironczarnia – interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Zestawienie „Ballad i romansów” z „RomantycznoÅ›ciÄ…” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja

PrzyboÅ› Julian
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza

Różewicz Tadeusz
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
GÅ‚os w sprawie pornografii - analiza
GÅ‚os w sprawie pornografii - intepretacja
GÅ‚os w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza
Koniec i poczÄ…tek - analiza
Koniec i poczÄ…tek - interpretacja
Koniec i poczÄ…tek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza

Twardowski Jan
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza
szukam - analiza
szukam - interpretacja
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies