Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Ogrodnik - geneza

Autor: Karolina Marlga

Liryk „Ogrodnik” Czesława Miłosza znalazł się w jednym z ostatnich tomików poety. Składający się z ponad sześćdziesięciu utworów zbiór „To” został opublikowany w 2001 roku, nakładem krakowskiego wydawnictwa „Znak”.

Różnorodność tematyki oraz odmienność od poprzednich zbiorów – to najważniejsze cechy, na które wskazywali w swoich recenzjach badacze twórczości Miłosza.
Łukasz Tischner pisze: „Bezsilność wiedzie ku biegunowi rozpaczy, poczucie nierzeczywistości otwiera na nadzieję, czy też posługując się słowami Mirandy - na wolny od bólu i nikczemności nowy wspaniały świat. To właśnie dramatyczne napięcie między (aż nadto rzeczywistą) stroną rozpaczy i (niezbyt wiarygodną) stroną nadziei - między mrocznością otwierającego tomik wiersza tytułowego i świetlistością finałowych Jasności promienistych - odróżnia najmocniej To od wcześniejszych zbiorków Miłosza” (Łukasz Tischner, „Życie spowite snem”, „Znak” 2001, nr 6).

Z kolei na stronie internetowej Portalu Kultury Polskiej, wydawanego przez Instytut Adama Mickiewicza, odnajdziemy inną opinię o tomie, również wartą zacytowania: „To jest wydarzeniem o znaczeniu szczególnym. Zarówno artystycznym wymiarem, jak i niezwykle osobistym tonem wznosi się na wyżyny, jakie twórczość poetycka odwiedza niezwykle rzadko. Miłosz jest tu porażająco szczery, ale nie ma w tym ani krzty ekshibicjonizmu. Przeciwnie - szczególnie dramatyczne są wyznania ujawniające świadomość, że nawet pragnąc dokonać najuczciwszego rozrachunku z samym sobą, nigdy nie przekroczymy granicy, za którą rzeczy najbardziej bolesne i wstydliwe skrywa maska i udawanie, gdzie pozostaje tylko samotność i wyrzuty sumienia. To opukiwanie ciemności, próby dotknięcia, nazwania - i egzorcyzmowania - Zła świata są tutaj najbardziej fascynujące. I - mimo wszystko - krzepiące, bo jednak kończąc tę niezwykłą lekturę ma się poczucie, że To: ciemność, okrucieństwo i cierpienie pokonane zostało przez coraz bliższe Jasności promieniste”
Sam autor w jednym z wywiadów przyznał, że w tomie „To” jest bardzo dużo sprzeczności:
„to jest książka zbudowana z samych sprzeczności, bardzo silnych. Na pewno nie chciałbym, żeby została odebrana jako książka jednego tonu. Jest i ponura, i ekstatyczna. Właśnie nie bardzo umiem dać sobie radę z tą sprzecznością, niezwykle daleko idącą. Czasami mi nieswojo (…) nie chciałbym, żeby ten tom został odczytany jako szczególnie ponury, jakkolwiek To jest wierszem... no, nieradosnym. Cha, cha, cha!” (wywiad Jacka Podsiadło, „Nie tylko to”, „Książki” nr 9).

W pierwszym po sześciu latach przerwy zbiorze odnajdziemy bardzo dużo osobistych wspomnień o ludziach bliskich Miłoszowi – jego dziadku, przyjaciołach (Aleksandrze Wacie, Jarosławie Iwaszkiewiczu czy Tadeuszu Różewiczu) czy Janie Pawle II. Fascynacja była obustronna – poeta odcisnął piętno nie tylko na ludziach poznanych osobiście, lecz także na milionach anonimowych czytelników, rozsianych po całym świecie. Najwybitniejsi filozofowie, reżyserzy czy poeci, mimo podejmowanych licznych prób, nie byli w stanie w pełni zdefiniować fenomenu polskiego Noblisty, o czym świadczą zebrane poniżej fragmenty z podejmowanych przez nich wysiłków:

„Jestem czytelniczką wierszy Czesława Miłosza od bardzo dawna, bo od wczesnej młodości i ta pasja nie opuściła mnie do dziś. Jego książki czytuję stale, często nawet biorę je ze sobą na wakacje. Jest to taka moja piękna lektura poetycka, do której ciągle wracam. Miłosz to z pewnością jeden z poetów najbardziej mi bliskich, najbardziej kochanych i przeze mnie podziwianych. Nie uda mi się przeprowadzić tu analizy mojego stosunku do tej poezji, ale jedno powiedzieć mogę na pewno: nadzwyczaj cenne jest w nim to, że ogarnia tak wiele w swojej poezji i eseistyce, iż wydaje się, jak gdyby nie opuścił żadnego tematu, który go pasjonował, który jest mu bliski. I to począwszy od spraw najbardziej osobistych, przez związane z krajem, z Litwą, z Polską, po problematykę taką nawet, która wydawałaby się mało poetycka, a w jego wykonaniu staje się zawsze prawdziwą poezją. Ta otwartość poezji Miłosza na wszystkie tematy, które poruszają go jako człowieka, jest bardzo rzadko spotykana u innych poetów. Jest to chyba cecha wielkich poetów, którzy nie zamykają się w swojej „szkole” poetyckiej i nie szukają tylko doznań estetycznych, bo od tego Miłosz odszedł już bardzo dawno. Jest to wtóre wobec tego, co on chce powiedzieć o świecie, a to właśnie uważam za najważniejsze - co on chce o tym świecie powiedzieć. Drugie, co mnie u Miłosza zastanawia jest to, że ten człowiek, mówiąc w swoich wierszach tak wiele, nie wysuwa się na plan pierwszy, ale mówiąc o tym, że jest, że istnieje, mówi o sobie takie rzeczy, które bardzo trudno powiedzieć. Jest to człowiek, który się w poezji wyspowiadał, ale bez żadnego ekshibicjonizmu. Powiedział o sobie rzeczy, które są zatrważające dla niego samego, ale także dla czytelnika. Jest to ogromna sztuka, bo tym mierzy się nie tylko wielkość poezji, ale także wielkość ducha” - Julia Hartwig (opinia cytowana przez Krzysztofa Masłonia w artykule „Jestże poeta szczęśliwy? 85. urodziny Czesława Miłosza”, opublikowanym w „Rzeczpospolitej” z 29.06.1996 roku).

strona:    1    2    3    4  

Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
Mironczarnia – interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Zestawienie „Ballad i romansów” z „Romantycznością” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja

Przyboś Julian
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza

Różewicz Tadeusz
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
Głos w sprawie pornografii - analiza
Głos w sprawie pornografii - intepretacja
Głos w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza
Koniec i początek - analiza
Koniec i początek - interpretacja
Koniec i początek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza

Twardowski Jan
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza
szukam - analiza
szukam - interpretacja
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Śpieszmy się - interpretacja
Śpieszmy się - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies