Powrót - interpretacja i analiza ostatnidzwonek.pl
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Powrót - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marlêga

Wiersz Tadeusza Różewicza „Powrót” skÅ‚ada siÄ™ z oÅ›miu nieregularnych części, z których pierwsza liczy 3 wersy, druga i trzecia – 2, czwarta – 5, piÄ…ta – 2, szósta – jeden wers, siódma – 2, ósma – 3. Konstrukcja podmiotu lirycznego sprawia, iż tekst należy zaliczyć do grona liryki pierwszoosobowej, za czym przemawiajÄ… gramatyczne zakoÅ„czenia czasowników („wejdÄ™ do nieba”, „usiÄ…dÄ™ przy stole”, „bÄ™dÄ™ odpowiadaÅ‚”, „siedzÄ™ i siedzÄ™”, „opowiem”, „nie mogÄ™”) oraz zaimki osobowe („i matka mnie zawoÅ‚a”, „nic mi nie jest dajcie / mi spokój”).

Sytuacja liryczna wiersza jest nieskomplikowana. Podmiot liryczny przewiduje, co czeka go po śmierci:
„Nagle otworzy siÄ™ okno
i matka mnie zawoła
już czas wracać”.
Budzący w ludziach niepokój oraz strach moment zakończenia życia jest dla niego możliwością połączenia się z ukochaną matką (ze względu na wspomnienie zmarłej matki podmiot można utożsamiać z Różewiczem). Po śmierci podmiot wróci do czasów dzieciństwa, gdy w porze obiadowej matka wołała go przez okno, by zakończył na chwilę zabawę i przyszedł na posiłek. Przywołanie sceny znanej przez wielu czytelników z autopsji sprawia, iż odbiorca identyfikuje się z podmiotem.

W kolejnych częściach mamy plastyczny obraz „przejÅ›cia” ze Å›wiata żywych do Å›wiata zmarÅ‚ych:
„rozstÄ…pi siÄ™ Å›ciana
wejdę do nieba w zabłoconych butach

usiÄ…dÄ™ przy stole i opryskliwie
bÄ™dÄ™ odpowiadaÅ‚ na pytania”.

Wzmianka o zabłoconych butach może być interpretowana jako dowód na utratę życia w jednej z wielu bitew II wojny światowej. Z innej strony jednak jest to być może wejście w rolę dziecka, powracającego do domu po zabawie w błocie czy mokrej z powodu wiosennego deszczu piaskownicy.

Po wejÅ›ciu do nieba podmiot usiÄ…dzie przy stole i bÄ™dzie odpowiadaÅ‚ na pytania. Nie wiadomo, kto bÄ™dzie jego rozmówcÄ…, lecz przysłówek „opryskliwie” wskazuje na niechęć, z jakÄ… podejdzie do czekajÄ…cego go przesÅ‚uchania.
Kolejna części jest fragmentem z udzielanych odpowiedzi, potwierdzającym powyższą tezę:
„nic mi nie jest dajcie
mi spokój”.

Podmiot jest zmęczony i zniechęcony:
„Z gÅ‚owÄ… w dÅ‚oniach
tak siedzę i siedzę. Jakże im
opowiem o tej długiej
i splÄ…tanej drodze”.
Choć przesÅ‚uchanie trwa bardzo dÅ‚ugo, to czas nie pomaga podmiotowi w znalezieniu wÅ‚aÅ›ciwych słów na opisanie „dÅ‚ugiej i splÄ…tanej drogi”, w której możemy odczytywać życie w czasie wojny lub w latach poÅ›wiÄ™conych na odbudowywanie cywilizacji i poszukiwanie w ludziach utraconego czÅ‚owieczeÅ„stwa.

NastÄ™pne części sÄ… konfrontacjÄ… sielankowej rzeczywistoÅ›ci „niebiaÅ„skiej” oraz „ziemskiej”, gdzie „czÅ‚owiek czÅ‚owiekowi / skacze do gardÅ‚a”:
„Tu w niebie matki robiÄ…
zielone szaliki na drutach

brzęczą muchy

ojciec drzemie pod piecem
po sześciu dniach pracy.

Nie - przecież nie mogę im
powiedzieć że człowiek człowiekowi
skacze do gardÅ‚a”.

Wizja siedzących w fotelach matek, dziergających na drutach ciepłe szaliki dla swoich bliskich, monotonnie brzęczących much oraz odpoczywającego po ciężkiej pracy ojca zostaje przeciwstawiona bolesnym wspomnieniom podmiotu, o których jednak nie może powiedzieć, ponieważ zburzyłyby niebiański, idylliczny spokój zmarłych.

Wiersz Różewicza jest kolejnym tekstem autora, odczytywanym w kontekÅ›cie traumy II wojny Å›wiatowej. Nazwanie Å›mierci tytuÅ‚owym „powrotem” do domu jest zabiegiem kontrowersyjnym, tak bardzo charakterystycznym dla caÅ‚ej twórczoÅ›ci poety, peÅ‚nej zaskakujÄ…cych porównaÅ„, oszczÄ™dnych, lecz ekspresyjnych metafor oraz niemal caÅ‚kowitej rezygnacji z interpunkcji.

Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
Mironczarnia – interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Zestawienie „Ballad i romansów” z „RomantycznoÅ›ciÄ…” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja

PrzyboÅ› Julian
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza

Różewicz Tadeusz
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
GÅ‚os w sprawie pornografii - analiza
GÅ‚os w sprawie pornografii - intepretacja
GÅ‚os w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza
Koniec i poczÄ…tek - analiza
Koniec i poczÄ…tek - interpretacja
Koniec i poczÄ…tek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza

Twardowski Jan
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza
szukam - analiza
szukam - interpretacja
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies