Ojczyzna - analiza ostatnidzwonek.pl
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Ojczyzna - analiza

Autor: Karolina Marlêga

„Ojczyzna” RafaÅ‚a Wojaczka, pod wzglÄ™dem gatunku poetyckiego zaliczana do sonetu (cztery strofy, dwie pierwsze po cztery wersy, dwie ostatnie – po trzy), zostaÅ‚a napisana w oparciu o porównanie tytuÅ‚owej ojczyzny do matki. Temat jak najbardziej pasuje do szlachetnej formy, lecz po przeÅ›ledzeniu wszystkich linijek dochodzimy do wniosku, iż poeta nieco zmodyfikowaÅ‚ klasycznÄ… definicjÄ™ sonetu:
„Wojaczek Å‚Ä…czy patos z codziennoÅ›ciÄ…, uczucia wzniosÅ‚e z niewyszukanym sposobem obrazowania” (BogusÅ‚aw Szpytma, „Poezja współczesna”, Warszawa 1995, s. 116).

W tekÅ›cie peÅ‚no jest obrazów znanych z codziennoÅ›ci PRL, na przykÅ‚ad picia alkoholu czy znÄ™cania siÄ™ nad ludźmi przez oficerów SB przy użyciu paÅ‚ek. Te wzmianki przeplatajÄ… peÅ‚ne patosu i wzniosÅ‚oÅ›ci, przypominajÄ…ce litaniÄ™ wersy mówiÄ…ce o koÅ›cielnej wieży czy rzymskim koÅ›ciele. Zastosowane przez Wojaczka porównania, tworzÄ…ce oÅ› kompozycyjnÄ… dla caÅ‚ego wiersza, majÄ… bardzo fizyczny, plastyczny wymiar. Podmiot informuje o parametrach „matki-ojczyzny”, jej dÅ‚ugoÅ›ci, wysokoÅ›ci oraz szerokoÅ›ci.

Choć w tekÅ›cie ani razu nie pada tytuÅ‚owe sÅ‚owo „ojczyzna”, bez problemu odczytujemy zabieg zastÄ…pienia go przez sÅ‚owo „matka” (mimo iż w jÄ™zyku polskim istnieje „żeÅ„ski” odpowiednik – „macierz”, Wojaczek nie zdecydowaÅ‚ siÄ™ na jego użycie).
Rodzicielka okazuje się być:
„(…) mÄ…dra jak wieża koÅ›cioÅ‚a
(…) wiÄ™ksza niż sam Rzymski KoÅ›ciół
(…) dÅ‚uga jak transsyberyjska
Kolej i jak Sahara szeroka”.
Do jej kolejnych cech, ujawnianych w drugiej strofie należą:
Pobożność – „jak partyjny dziennik”;
Uroda – „niczym straż pożarna”;
Cierpliwość – „jak oficer Å›ledczy”;
Podatność na ból – „jak gdyby w poÅ‚ogu”;
Szczerość – „jak gumowa paÅ‚ka”;
Dobroć – „jak piwo żywieckie”;
Bogobojność – „Piersi matki dwie pobożne setki”;
Troskliwość – „jakby bufetowa”.
Użyte przez podmiot epitety - mądra, pobożna, piękna, cierpliwa, bolesna, szczera, dobra, bogobojna oraz troskliwa, nawiązują do umacnianego od czasów średniowiecza w literaturze i sztuce archetypu Matki Boskiej, znanego między innymi z tekstów:

„Bogurodzica”;
„Kwiatek czysty, smutnego sierca ucieszenie...”;
„Lament Å›wiÄ™tokrzyski”;
„Legenda o Å›wiÄ™tym Aleksym”;
Adam Mickiewicz „Hymn na dzieÅ„ Zwiastowania NajÅ›wiÄ™tszej Panny Maryi”;
Cyprian Kamil Norwid „Do najÅ›wiÄ™tszej Panny Maryi”; „Psalm w Hebronie”;
Edward LeszczyÅ„ski „Madonno!”;
Ewa Szelburg-Zarembina „Matka i Syn”’
Franciszek Dionizy Kniaźnin „Do najÅ›wiÄ™tszej Panny”;
Jan DobraczyÅ„ski „CieÅ„ ojca”;
Jan Twardowski „List do Matki Boskiej”;
Józef Andrzej Frasik „Matka Boża w koÅ›ciółku u lip”;
Kasper Twardowski „Pochodnia miÅ‚oÅ›ci Bożej”;
Kazimiera IÅ‚Å‚akowiczówna „O Matce Boskiej”;
Krzysztof Kamil BaczyÅ„ski „Modlitwa do Bogarodzicy”;
Tadeusz Gajcy „Modlitwa żoÅ‚nierska”.

Rozważania na temat analizy wiersza Rafała Wojaczka w pełni podsumują słowa Bogusława Szpytmy, autora opracowania tego wielopłaszczyznowego tekstu:
„CaÅ‚y wiersz zbudowana jest na zasadzie konceptu stylistycznego; skÅ‚ada siÄ™ mianowicie z szeregu porównaÅ„. Porównania te posiadajÄ… swoistÄ… cechÄ™; brakuje w nich orzeczeÅ„, a wiÄ™c wypowiedzenia sÄ… równoważnikiem zdaÅ„. Poetyka nazywa takÄ… syntaktycznÄ… konstrukcjÄ™, w której brakuje ważnej części zdania elipsÄ… (polska nazwa – wyrzutnia). Ten chwyt retoryczny sprawia wrażenie naÅ›ladowania jÄ™zyka gazetowego, hasÅ‚owego. JednoczeÅ›nie pozostawia niedosyt treÅ›ci, podkreÅ›la emocjonalny stosunek podmiotu do wypowiedzi (jakby poecie brakowaÅ‚ tchu, jakby podniosÅ‚y ton zapieraÅ‚ dech w piersiach, rwaÅ‚ tok wypowiedzi). CaÅ‚y wiersz przypomina litaniÄ™” (B. „Poezja współczesna”, Warszawa 1995, s.116-119).

Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
Mironczarnia – interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Zestawienie „Ballad i romansów” z „RomantycznoÅ›ciÄ…” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja

PrzyboÅ› Julian
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza

Różewicz Tadeusz
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
GÅ‚os w sprawie pornografii - analiza
GÅ‚os w sprawie pornografii - intepretacja
GÅ‚os w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza
Koniec i poczÄ…tek - analiza
Koniec i poczÄ…tek - interpretacja
Koniec i poczÄ…tek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza

Twardowski Jan
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza
szukam - analiza
szukam - interpretacja
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies