Widzenie katedry w Chartres - analiza ostatnidzwonek.pl
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Widzenie katedry w Chartres - analiza

Autor: Karolina Marlêga

Wiersz „Widzenie katedry w Chartres” jest przykÅ‚adem liryki bezpoÅ›redniej. SwojÄ… obecność podmiot liryczny ujawnia już w wyróżnionym graficznie zwrocie „Krążę z tobÄ… pod strażą witraży”, koÅ„czÄ…cym pierwszÄ… zwrotkÄ™ tekstu. Fragment ten jest także dowodem na adresowanie liryku do zbiorowego adresata, którego podmiot-przewodnik zaprasza na wspólne zwiedzanie tajemniczych korytarzy tytuÅ‚owej katedry. Warto wspomnieć, iż wedÅ‚ug niektórych badaczy twórczoÅ›ci Przybosia adresatem tego wiersza jest sam Bóg. Gest zaproszenia go do uczestniczenia w spacerze interpretujÄ… jako informacjÄ™, że podmiot nawróciÅ‚ siÄ™ i bÄ™dzie szczęśliwy, mogÄ…c podziwiać piÄ™kno katedry (symbol Å›wiÄ™tego koÅ›cioÅ‚a) z jego StwórcÄ….

Kolejną cechą formalną liryku jest nieregularna budowa, podkreślona dodatkowo poprzez graficzne podziały tekstu. Można dostrzec pięć nierównych części:
1.strofa nr 1,
2.pojedyncze, ujawniajÄ…ce pierwszoosobowÄ… konstrukcjÄ™ podmiotu lirycznego zdanie „Krążę z tobÄ… pod strażą witraży”,
3.strofa nr 2,
4.strofa nr 3,
5.trzywierszowe zakończenie.

Niespójność tekstu – brak rymów, wiele przerzutni - jest tylko pozorna, ponieważ kryje pod sobÄ… ukryte intencje Przybosia. Jako czÅ‚onek Awangardy Krakowskiej, poeta pragnÄ…Å‚ zmaksymalizować przekaz przy zminimalizowaniu Å›rodków i tzw. „chwytów” jÄ™zykowych, zastÄ…pionych przez zmuszajÄ…ce do ponownego przeÅ›ledzenia tekstu zaskakujÄ…ce epitety („kamienie wydźwigniÄ™te”; „wielosieczne kolory mieczy”; „Å›wity napowietrzne”; „nadobÅ‚oczny lot”; „marzenna czerwieÅ„”; „purpurowe sÅ‚oÅ„ce”; „szkÅ‚o nieważkie”), czÄ™ste pytania retoryczne i apostrofy, sÅ‚użące zmniejszeniu dystansu dzielÄ…cego nadawcÄ™ oraz odbiorcÄ™ tekstu: „Czyżby prawa ciążenia / zwyciężaÅ‚ / i przestrzenie zmieniaÅ‚?” czy „Spojrzyj! / patrz! Dożyj z siebie Å›wiatÅ‚a!”. Liryk jest odzwierciedleniem postulatu Jana BrzÄ™kowskiego o „ukÅ‚ad rozkwitania”, czyli rozwijanie „zalążka” utworu, jakim jest wyjÅ›ciowy wers.
O tendencji Przybosia do ekonomicznoÅ›ci jÄ™zyka poetyckiego czytamy w opracowaniu PawÅ‚a Dybela („MiÄ™dzy sÅ‚owami ku Å›wiatÅ‚u – Julian PrzyboÅ›”, [w:] „Poeci dwudziestolecia miÄ™dzywojennego”, cz. 2, pod redakcjÄ… Ireny Maciejewskiej, Warszawa 1982):
„Poezja nie byÅ‚a dlaÅ„ wyÅ‚Ä…cznie sprawÄ… jÄ™zyka – mechanicznej gry słów – ale, jak sam stwierdza „miÄ™dzysÅ‚owia”, sensu poetyckiego, który, przebiegajÄ…c niczym energia Å›wietlna pomiÄ™dzy poszczególnymi sÅ‚owami, daje ostatecznie obraz. Tak rozumiany obraz stanowi naturalnÄ… konsekwencjÄ™ operacji jÄ™zykowych (…)Poprzez „minimum słów”, a wiÄ™c możliwie najbardziej skrótowÄ… wypowiedź poetyckÄ… (co dla Przybosia znaczyÅ‚o metaforyzowanÄ…, gdyż metafora byÅ‚a dla niego najbardziej eliptycznym Å›rodkiem poetyckiego wyrazu), należy osiÄ…gać takÄ… kondensacjÄ™ obrazu, aż ten stanie siÄ™ wieloznaczny, bogaty w przeróżne aluzje wyobrażeniowe, które splÄ…tane ze sobÄ… skÅ‚adajÄ… siÄ™ na caÅ‚ość poetyckiej wizji”.

Dla poparcie tezy autora fragmentu można przytoczyć sÅ‚ynnÄ… wypowiedź Przybosia: „Poezja to jedność wizji skondensowana w maksimum aluzji wyobrażeniowych i minimum słów”.

WracajÄ…c do analizy liryku, ważnÄ… rolÄ™ odgrywajÄ… także użyte przez poetÄ™ kolory. Katedra mieni siÄ™ prawdziwÄ… paletÄ… barw, poczÄ…wszy od lazuru („kamieni wydźwigniÄ™tych / od oczu do lazuru”) i niebieskiego („niebo nadobÅ‚ocznego lotu”), poprzez cynowo-zÅ‚oty (malowidÅ‚o przedstawiajÄ…ce sÄ…d ostateczny, Å›wiecÄ…ce „blaskiem cynobrowo-zÅ‚otym”) i biaÅ‚o-bÅ‚Ä™kitny („ich biaÅ‚ość od bÅ‚Ä™kitu”), a skoÅ„czywszy na fioletowym, czerwonym („marzennej czerwieni / do purpurowego sÅ‚oÅ„ca”) i kompilacji barw („BÅ‚ysk wielosiecznych kolorami mieczy (…)Wyzwolone z cieni / lecÄ… tÄ™czÄ… zÅ‚ożonÄ… z samych barw gorÄ…cych”).

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
Mironczarnia – interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Zestawienie „Ballad i romansów” z „RomantycznoÅ›ciÄ…” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja

PrzyboÅ› Julian
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza

Różewicz Tadeusz
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
GÅ‚os w sprawie pornografii - analiza
GÅ‚os w sprawie pornografii - intepretacja
GÅ‚os w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza
Koniec i poczÄ…tek - analiza
Koniec i poczÄ…tek - interpretacja
Koniec i poczÄ…tek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza

Twardowski Jan
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza
szukam - analiza
szukam - interpretacja
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies