Apollo i Marsjasz - analiza ostatnidzwonek.pl
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Apollo i Marsjasz - analiza

Autor: Karolina Marlêga

Wiersz Zbigniewa Herberta „Apollo i Marsjasz” jest reinterpretacjÄ… znanego mitu i wpisuje siÄ™ w realizowany przez poetÄ™ nurt utworów czerpiÄ…cych z antycznego dorobku.

„Nie sÄ… to jednak poetyckie przeróbki znanych mitów, ale ich weryfikacja dokonywana poprzez doÅ›wiad­czenia czÅ‚owieka współczesnego. OdwoÅ‚ania do tradycji antycznej pozwalajÄ…cej poecie wprowadzić uniwersalny kod, w którym mieszczÄ… siÄ™ wartoÅ›ci, postawy, sytuacje o randze archetypów. Bliskie odbior­com, wychowanym na kulturze Å›ródziemnomorskiej, treÅ›ci, postaci i symbole uzyskujÄ… w tej poezji nowe, gÅ‚Ä™bsze lub zgoÅ‚a odmienne sensy” (U. Lementowicz, „Poezje Zbigniewa Herberta”, Lublin 2003).

Pod wzglÄ™dem konstrukcji podmiotu lirycznego tekst zaliczamy do liryki poÅ›redniej. Narrator nie ujawnia siÄ™ wprost, przyjmuje pozÄ™ opowiadacza, z boku przyglÄ…da siÄ™ dalszemu ciÄ…gowi pojedynku bohaterów, nie ujawnia w żaden sposób swoich uczuć, refleksji czy subiektywnych ocen zachowania boga i sylena. KolejnÄ… cechÄ… formalnÄ… wiersza jest – mimo podziaÅ‚u na strofy - jego nieregularna budowa (wiersz wolny). Herbert – jak to siÄ™ czÄ™sto zdarza w jego innych dzieÅ‚ach – także i tu zrezygnowaÅ‚ z rymów oraz niepotrzebnych Å›rodków stylistycznych i opisów.

„Poeta ucieka siÄ™ do konfrontacji stanowisk w pojmowaniu sztuki, zestawia szokujÄ…ce obrazy cierpienia Marsjasza z chÅ‚odnÄ… obojÄ™tnoÅ›­ciÄ… Apollina, używa bulwersujÄ…cego w dyskusji o sztuce turpistycznego, wrÄ™cz naturalistycznego sÅ‚ownictwa, stopniuje napiÄ™cie, odsÅ‚aniajÄ…c kolejne etapy rozwoju pojedynku dwu racji. Nerwy mity­cznego boga utkane z tworzyw sztucznych (materiaÅ‚u naszej cywiliza­cji) przesuwajÄ… akcent na epokÄ™, w której powstaÅ‚ wiersz. Współczes­na literatura nie sprosta wymaganiom czasu. Mord, zemsta, ból i Å›mierć to dla niej niedoÅ›cigniona prawda. SÅ‚uch absolutny nie wystarcza – oto wynik konfrontacji Apollina z Marsjaszem” (U. Lementowicz, „Poezje Zbigniewa Herberta”, Lublin 2003).

Wśród nielicznych zabiegów poetyckich należy wyróżnić:
  • Powtórzenia, pojawiajÄ…ce siÄ™ dwukrotnie i majÄ…ce na celu podkreÅ›lenie obojÄ™tnoÅ›ci boga na cierpienie Marsjasza:
    „wstrzÄ…sany dreszczem obrzydzenia
    Apollo czyÅ›ci swój instrument”;


  • Naturalistyczne opisy wnÄ™trznoÅ›ci ciaÅ‚a obdzieranego ze skóry sylena:
    „Å‚yse góry wÄ…troby
    pokarmów białe wąwozy
    szumiące lasy płuc
    słodkie pagórki mięśni
    stawy żółć krew i dreszcze
    zimowy wiatr kości
    nad solÄ… pamiÄ™ci”.
    Należy pamiętać, iż skłonności Herberta po poetykę naturalizmu ukształtowały się w czasach dominacji ideologii Hitlera oraz barbarzyńskiego komunizmu, gdy jako żołnierz AK wielokrotnie miał do czynienia ze śmiercią czy cierpieniem żołnierzy i zwykłych ludzi.


Ukazanie łączności między światem ludzi a światem przyrody, czego dowodem jest zamienienie słowika w kamień i osiwienie drzewa, wskutek rozdzierającego krzyku cierpiącego Marsjasza:
„nagle
pod nogi upada mu
skamieniały słowik

odwraca głowę
i widzi
że drzewo do którego przywiązany był Marsjasz
jest siwe

zupeÅ‚nie”;

Liczne fragmenty będące próbą zamknięcia w słowach fizycznego cierpienia obdzieranego ze skóry Marsjasza:
„krzyczy
zanim krzyk jego dojdzie
do jego wysokich uszu
wypoczywa w cieniu tego krzyku

(…)
tylko z pozoru
głos Marsjasza
jest monotonny
i składa się z jednej samogłoski
A

w istocie
opowiada
Marsjasz
nieprzebrane bogactwo
swego ciała
(…)

teraz do chóru
przyłącza się stos pacierzowy Marsjasza
w zasadzie to samo A
tylko gÅ‚Ä™bsze z dodatkiem rdzy”.

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
Mironczarnia – interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Zestawienie „Ballad i romansów” z „RomantycznoÅ›ciÄ…” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja

PrzyboÅ› Julian
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza

Różewicz Tadeusz
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
GÅ‚os w sprawie pornografii - analiza
GÅ‚os w sprawie pornografii - intepretacja
GÅ‚os w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza
Koniec i poczÄ…tek - analiza
Koniec i poczÄ…tek - interpretacja
Koniec i poczÄ…tek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza

Twardowski Jan
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza
szukam - analiza
szukam - interpretacja
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies