Lament - geneza ostatnidzwonek.pl
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Lament - geneza

Autor: Karolina Marlêga

Wiersz „Lament” wszedÅ‚ w skÅ‚ad tomiku poezji Tadeusza Różewicza, zatytuÅ‚owanego „Niepokój” (1947). Zbiór ten uważany jest za wÅ‚aÅ›ciwy debiut autora wywodzÄ…cego siÄ™ z pokolenia Kolumbów, mimo iż tworzyÅ‚ on już przed wojnÄ…. Pierwsze próbki pióra Różewicza można odnaleźć w miÄ™dzy innymi w czasopismach „Pod znakiem Marii” i „Czerwone Tarcze”. W 1944 roku opublikowaÅ‚ napisane razem z bratem Januszem „Echa leÅ›ne”, a dwa lata później satyryczny zbiór „W Å‚yżce wody”.

WracajÄ…c do „Niepokoju”, jest on poetyckim manifestem wszystkich cech, które później bÄ™dzie można odnaleźć w innych zbiorach poety (np. oszczÄ™dność Å›rodków artystycznych na rzecz prostego, wrÄ™cz potocznego jÄ™zyka czy czÄ™ste posÅ‚ugiwanie siÄ™ kulturowymi oraz biblijnymi aluzjami).

Opublikowane w tomie wiersze „Lament” oraz „Ocalony” sÄ… po dziÅ› dzieÅ„ jednymi z najczęściej omawianych w kontekÅ›cie zmian, jakie w ludziach wywoÅ‚aÅ‚a wojenna rzeczywistość. O realizacjach tego motywu rozpisaÅ‚a siÄ™ Bernadetta Å»ynis, autorka opracowania rozdziaÅ‚u o współczesnej literaturze, opublikowanego w zbiorowym dziele „Ilustrowane dzieje literatury. Od antyku do współczesnoÅ›ci”.

„Trwanie Różewicza w tragicznym rozpoznaniu współczesnego Å›wiata polega na odkryciu, że metafizyczna pustka, którÄ… odsÅ‚oniÅ‚a wojna, jest pustkÄ… istniejÄ…cÄ… także w Å›wiecie, który miaÅ‚ zostać „odbudowany”. Takie tomy poetyckie jak; UÅ›miechy (1955), Poemat otwarty (1956), Rozmowa z ksiÄ™ciem (1960), GÅ‚os Anonima (1961), Zielona róża (1961), Nic w pÅ‚aszczu Prospera (1962), Twarz trzecia (1968), Regio (1969), Duszyczka (1977), Na powierzchni poematu i w Å›rodku (1983), PÅ‚askorzeźba (1991) - (to nie wszystkie wydane przez poetÄ™ tomy poezji), stanowiÄ… zapis późniejszego rozczarowania Różewicza i poczucia bezradnoÅ›ci wobec Å›wiata „po OÅ›wiÄ™cimiu”. Bohater utworów Różewicza to czÅ‚owiek wewnÄ™trznie rozbity, zdezintegrowany, uprzedmiotowiony, zniewolony przez technikÄ™, biologiÄ™, przeszÅ‚ość, czÅ‚owiek zagubiony. Nie potrafi odnaleźć drogi w Å›wiecie – Å›mietniku, gruzowisku pustych form ksztaÅ‚tujÄ…cych niegdyÅ› Å›wiat wartoÅ›ci. W prozatorskim utworze Åšmierć w starych dekoracjach (1970) wartoÅ›ci czasu przeszÅ‚ego zostaÅ‚y wyraźnie ukazane jako puste, gipsowo – tekturowe atrapy, od dawna pozbawione istotnych treÅ›ci. „GÅ‚odny w obozie jenieckim / ukÅ‚adaÅ‚ ze Å›mieci / nowy Å›wiat / wÅ›ród tych Å›mierci i Å›mieci” (Opowiadanie dydaktyczne).Tej pesymistycznej diagnozie towarzyszy jednak i moralistyczna przestroga (np. List do ludożerców czy Koncert życzeÅ„, Przepaść). Poeta nie szuka jednak oparcia w tym co przeszÅ‚e i już puste; „nie wierzÄ™ / nie wierzÄ™ od przebudzenia / do zaÅ›niÄ™cia” (CierÅ„). JednoczeÅ›nie próby uÅ‚ożenia „nowego Å›wiata”; „nie dajÄ… wyników / rozdziera siÄ™ / wzdÅ‚uż / od krtani po odbyt / (…) wkÅ‚adano mu w usta „filozofiÄ™” / sprzÄ…tano usuwano / papierowÄ… papkÄ™” (***drze siÄ™ miÄ™kko…)” (Bernadetta Å»ynis, „Literatura współczesna”, [w:] „Ilustrowane dzieje literatury. Od antyku do współczesnoÅ›ci”, Bielsko-BiaÅ‚a 2003, s. 440 -443).


Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
Mironczarnia – interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Zestawienie „Ballad i romansów” z „RomantycznoÅ›ciÄ…” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja

PrzyboÅ› Julian
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza

Różewicz Tadeusz
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
GÅ‚os w sprawie pornografii - analiza
GÅ‚os w sprawie pornografii - intepretacja
GÅ‚os w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza
Koniec i poczÄ…tek - analiza
Koniec i poczÄ…tek - interpretacja
Koniec i poczÄ…tek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza

Twardowski Jan
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza
szukam - analiza
szukam - interpretacja
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies