Który skrzywdziłeś - geneza ostatnidzwonek.pl
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Który skrzywdziłeś - geneza

Autor: Karolina Marlêga

„Nie mojÄ… jest rzeczÄ… mówić tu o twórczoÅ›ci CzesÅ‚awa MiÅ‚osza, inni to robili, robiÄ… i bÄ™dÄ… robić w sposób dużo bardziej kompetentny. Powiem tylko, że ta twórczość jest wielkim Å›wiatÅ‚em literatury naszego czasu, w skali nie tylko polskiej. Poezja ta, siÄ™gajÄ…ca szczytów artyzmu, jest w peÅ‚ni oryginalna w tym sensie, że MiÅ‚osza nie można przypisać do żadnej "szkoÅ‚y", ani też nieÅ‚atwo byÅ‚oby znaleźć jego uczniów czy naÅ›ladowców. Ale przede wszystkim jest to poezja, jak też i caÅ‚a jego twórczość, peÅ‚na mÄ…droÅ›ci, gÅ‚Ä™bokiej refleksji i zadumy nad Å›wiatem i nad kondycjÄ… ludzkÄ…, poezja metafizyczna, poezja, która pomaga rozumieć Å›wiat, w którym żyjemy i czas, w którym żyjemy” – Jerzy Turowicz w artykule „OsiemdziesiÄ…t pięć” („Apokryf” nr 9, czerwiec 1999 - dodatek do „Tygodnika Powszechnego”).

WÅ‚adza jest marzeniem czÅ‚owieka. CzÄ™sto jest tak pożądana, iż determinuje wszystkie decyzje i wybory jednostki, która osiÄ…gniÄ™ciu wÅ‚adzy podporzÄ…dkowuje caÅ‚e swoje życie. Wiersz CzesÅ‚awa MiÅ‚osza „Który skrzywdziÅ‚eÅ›” podejmuje wÅ‚aÅ›nie popularny od najdawniejszych czasów motyw wÅ‚adzy. Poeta przyglÄ…da siÄ™ i poddaje analizie rzÄ…dy despotyczne, opartej na rzÄ…dach autorytarnych, w których możni zapominali, iż z racji zajmowanego stanowiska powinni zawsze kierować siÄ™ poczuciem odpowiedzialnoÅ›ci za poddanych, pogÅ‚Ä™biać stale swojÄ… wiedzÄ™, opierać siÄ™ na uczciwoÅ›ci sprawiedliwoÅ›ci, zapomnieć o wÅ‚asnych interesach.

PrzykÅ‚ady realizacji motywu wÅ‚adcy tyrana – prócz liryku MiÅ‚osza - odnaleźć można miÄ™dzy innymi w poniższych dzieÅ‚ach:
  • Sofokles „Antygona”;

  • Ajschylos „Prometeusz skowany”;

  • Homer i jego najważniejsze dzieÅ‚o „Iliada”, w którym Hektor zwraca siÄ™ do swojego przeciwnika Achillesa sÅ‚owami:
    „RzekÅ‚, umierajÄ…c już, Hektor, o heÅ‚mie wiejÄ…cym kitami:
    »DziÅ› ciÄ™ przejrzaÅ‚em, że to wysiÅ‚ek daremny
    Ciebie nakłonić. Żelazne masz bowiem serce w swej piersi.
    Ale się strzeż, aby za mnie gniew bogów cię nie dosięgnął
    W dniu niedalekim, gdy ciebie Parys i Fojbos Apollon-
    Mimo że jesteÅ› tak mężny- zabijÄ… u Skajskiej bramy«”.
  • Niccolò Machiavelli i jego dzieÅ‚o „Książę”, ukazujÄ…ce portret bezwzglÄ™dnego i okrutnego despoty. Sam autor wielokrotnie powtarzaÅ‚, iż tylko silna rÄ™ka jest w stanie rzÄ…dzić ludźmi:
    „(…) moim zamiarem jest pisać rzeczy użyteczne dla tego, kto je rozumie, przeto o wiele bardziej wÅ‚aÅ›ciwym wydaje mi siÄ™ iść za prawdÄ… rzeczywistÄ… zdarzeÅ„ niż za jej wyobrażeniem. Wielu wyobrażaÅ‚o sobie takie republiki i ksiÄ™stwa, jakich w rzeczywistoÅ›ci ani siÄ™ nie widzi, ani siÄ™ nie zna; wszak sposób, w jaki siÄ™ żyje jest tak różny od tego, w jaki siÄ™ żyć powinno, że ten, kto chce postÄ™pować tak, jak siÄ™ powinno postÄ™pować, a nie tak, jak siÄ™ postÄ™puje, gotuje raczej swojÄ… klÄ™skÄ™, niż zapewnia panowanie”;

  • Wiliam Szekspir „Hamlet” oraz „Makbet”,

  • Adam Mickiewicz „Reduta Ordona” oraz III część „Dziadów”;

  • Juliusz SÅ‚owacki „Kordian”;

  • Henryk Sienkiewicz „Quo vadis” (rzÄ…dy Nerona);
    BolesÅ‚aw Prus „Z legend dawnego Egiptu”, w których na przykÅ‚adzie Horusa i Ramzesa pisarz ukazaÅ‚ dwa podejÅ›cia do bycia wÅ‚adcÄ…;

  • Julian Tuwim i wiersz „Pogrzeb prezydenta Narutowicza”, w którym poeta krytykuje zaÅ›lepionÄ… rzÄ…dzÄ… zdobycia wÅ‚adzy partiÄ™ politycznÄ…;

  • George Orwell „Rok 1984” oraz „Folwark zwierzÄ™cy” – oba dzieÅ‚a ukazujÄ… mechanizmy totalitaryzmu;

  • William Golding „WÅ‚adca much” (bezwzglÄ™dna walka o wÅ‚adzÄ™);

  • Zbigniew Herbert „Tren Fortynbrasa” (zestawienie odmiennych poglÄ…dów na rzÄ…dzenie) oraz „Powrót prokonsula” (obraz kierowanego silnÄ… rÄ™kÄ… dworu oczami przepÄ™dzonego dostojnika);


  • strona:    1    2    3  

    Zobacz inne artykuły:

    Baczyński Krzysztof Kamil
    Samotność - interpretacja i analiza
    Samotność - geneza
    Romantyczność - analiza i interpretacja
    Romantyczność - geneza
    Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
    Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
    Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
    Z głową na karabinie - analiza
    Z głową na karabinie - interpretacja
    Z głową na karabinie - geneza
    Historia - analiza i interpretacja
    Historia - geneza
    Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
    Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja

    Barańczak Stanisław

    Białoszewski Miron
    Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
    Miron Białoszewski jako piewca rupieci
    Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
    Leżenia - interpretacja i analiza
    Namuzowywanie - interpretacja i analiza
    Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
    Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
    Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
    Mironczarnia – interpretacja i analiza

    Broniewski Władysław
    Zestawienie „Ballad i romansów” z „RomantycznoÅ›ciÄ…” Adama Mickiewicza
    Ballady i romanse - analiza
    Ballady i romanse - interpretacja
    Soldat inconnu - analiza
    Soldat inconnu - interpretacja
    Bagnet na broń - analiza i interpretacja

    Bursa Andrzej
    Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

    Grochowiak Stanisław
    Czyści - analiza i interpretacja
    Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
    Ikar - analiza i interpretacja
    Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

    Herbert Zbigniew
    Powrót prokonsula - analiza
    Powrót prokonsula - interpretacja
    Powrót prokonsula - geneza
    U wrót doliny - analiza
    U wrót doliny - interpretacja
    U wrót doliny - treść
    U wrót doliny - geneza
    Apollo i Marsjasz - analiza
    Apollo i Marsjasz - interpretacja
    Apollo i Marsjasz - geneza
    Przesłanie Pana Cogito - analiza
    Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
    Przesłanie Pana Cogito - geneza
    Potęga smaku - geneza
    Potęga smaku - analiza
    Potęga smaku - interpretacja
    Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
    Raport z oblężonego miasta - geneza
    Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza

    Konarski Feliks
    Czerwone maki... - interpretacja i analiza
    Czerwone maki... - geneza

    Lechoń Jan
    Herostrates - interpretacja
    Herostrates - analiza
    Herostrates - geneza
    Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
    Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
    Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

    Miłosz Czesław
    Ogrodnik - analiza
    Ogrodnik - interpretacja
    Ogrodnik - geneza
    Walc - analiza
    Walc - interpretacja
    Walc - geneza
    Obłoki - interpretacja i analiza
    Obłoki - geneza
    Który skrzywdziłeś - analiza
    Który skrzywdziłeś - interpretacja
    Który skrzywdziłeś - geneza
    Piosenka o końcu świata - analiza
    Piosenka o końcu świata - interpretacja
    Piosenka o końcu świata - geneza
    W Warszawie - interpretacja i analiza
    W Warszawie - geneza
    Campo di Fiori - analiza
    Campo di Fiori - interpretacja
    Campo di Fiori - geneza
    Ars poetica? - analiza
    Ars poetica? - interpretacja

    PrzyboÅ› Julian
    Póki my żyjemy - analiza
    Póki my żyjemy - interpretacja
    Póki my żyjemy - geneza
    Widzenie katedry w Chartres - analiza
    Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
    Widzenie katedry w Chartres - geneza
    Notre Dame - analiza
    Notre Dame - interpretacja
    Notre Dame - geneza
    Z Tatr - analiza
    Z Tatr - interpretacja
    Z Tatr - geneza

    Różewicz Tadeusz
    Bez – interpretacja i analiza
    List do ludożerców - interpretacja i analiza
    Ocalony - analiza
    Ocalony - interpretacja
    Warkoczyk - analiza
    Warkoczyk - interpretacja
    Lament - analiza
    Lament - interpretacja
    Lament - geneza
    Drewno - analiza
    Drewno - interpretacja
    Matka powieszonych - interpretacja i analiza
    Matka powieszonych - geneza
    Strach - interpretacja i analiza
    Powrót - interpretacja i analiza
    Powrót - geneza
    Termopile polskie - interpretacja i analiza
    Termopile polskie - geneza

    Stachura Edward
    Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
    Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

    Szymborska Wisława
    Utopia - interpretacja i analiza
    Utopia - geneza
    Niektórzy lubią poezję - analiza
    Niektórzy lubią poezję - interpretacja
    Sto pociech - analiza
    Sto pociech - interpretacja
    Sto pociech - geneza
    Cebula - analiza
    Cebula - interpretacja
    Nic dwa razy - analiza
    Nic dwa razy - interpretacja
    Nic dwa razy - geneza
    Jeszcze - analiza
    Jeszcze - interpretacja
    Jeszcze - motyw Holocaustu
    GÅ‚os w sprawie pornografii - analiza
    GÅ‚os w sprawie pornografii - intepretacja
    GÅ‚os w sprawie pornografii - geneza
    Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
    Dwie małpy Bruegla - geneza
    Atlantyda - interpretacja i analiza
    Atlantyda - geneza
    Koniec i poczÄ…tek - analiza
    Koniec i poczÄ…tek - interpretacja
    Koniec i poczÄ…tek - geneza
    Kot w pustym mieszkaniu - analiza
    Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
    Kot w pustym mieszkaniu - geneza
    Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
    Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza

    Twardowski Jan
    O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
    Przezroczystość - interpretacja i analiza
    szukam - analiza
    szukam - interpretacja
    za szybko - analiza
    za szybko - interpretacja
    Åšpieszmy siÄ™ - interpretacja
    Åšpieszmy siÄ™ - geneza
    samotność - analiza
    samotność - interpretacja

    Wojaczek Rafał
    Ojczyzna - analiza
    Ojczyzna - interpretacja
    Ojczyzna - geneza
    Martwy język - interpretacja i analiza
    Martwy język - geneza

    Inne



    Partner serwisu:

    kontakt | polityka cookies