Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Herostrates - analiza

Autor: Karolina Marlga

Składające się na tom „Karmazynowy poemat” liryki nazwane zostały przez Edwarda Balcerzana, autora jednego z rozdziałów opracowania „Poezji polskiej w latach 1918-1939”, pod względem artystycznym „niemal doskonałymi klasycystycznie (powiada krytyk dzisiejszy, iż w tej poezji „nie ma historii rozwoju”, gdyż „Lechoń pisał przez całe życie jeden tekst poetycki”, co niektórzy nazywają już nie klasycyzmem, lecz akademizmem)”. Po chwili dodaje jednak, że „Trzeba wszelako pamiętać, iż w Karmazynowym poemacie Lechonia znalazły się utwory, które powstawały w czasie pierwszej wojny, w okupowanej Warszawie. Aura wojny zazwyczaj nie sprzyja postawom klasycystycznym: sprzyja romantyzmowi. Z tego też względu klasyczność najbardziej znanych wierszy Lechonia jest „nieczysta”, problematyczna, zmieszana z romantycznością…”.

Złożony z dziewięciu czterowierszowych strof wiersz „Herostrates” Jana Lechonia jest przykładem liryki bezpośredniej, na co wskazują pierwszoosobowe zakończenia czasowników oraz przewijający się zaimek „ja”:

Ja nie chce nic innego”;
mi się (…) wydała”;
Ja tobie rozkazuję!”.

Podmiot liryczny zwraca się do Polaków, by przestali roztrząsać przeszłość narodu i skupili się na teraźniejszość i przyszłości. Tezę tą uwiarygodnia fragment, w którym autor prosi o zniszczenie Łazienek królewskich – symbolu Warszawy, o roztrzaskanie pomników, o wrzucenie do stawu rzymskiej bogini urodzaju Ceres, a nawet o zamordowanie Kilińskiego. Sięgniecie po obrazy ze świadomości narodowej Polaków sprawia, że liryk zyskuje na autentyczności, ma wiele punktów odniesienia oraz możliwości interpretacyjnych.

Zamiana adresata ze zbiorowego na indywidualnego, mająca miejsce w szóstej strofie (fragmenty dotyczące warszawskich Łazienek i Starego Miasta), ma na celu wyszczególnienie zadań dla konkretnej osoby. Zabieg ten powoduje, że odbiorca wiersza, czytając słowa skierowane bezpośrednio do niego, czuje się bardziej odpowiedzialny za los kraju, niż gdyby czytał linijki przeznaczone dla wszystkich ludzi:
„Czy widzisz te kolumny na wyspie w teatrze,
Co widok mi zamknęły daleki na ścieżaj?
Ja tobie rozkazuję! W te słupy uderzaj
I bij w nie, aż rozkruszysz, aż ślad się ich zatrze”.

Ta zasada „dialogiczności” widoczna jest w całym cyklu „Karmazynowego poematu”.

„Zbiorek staje się przez to wewnętrzną dyskusją nad teraźniejszością Polski u progu niepodległości: dyskusją, w której każdej tezie odpowiada jakaś antyteza, każdej roli – rola przeciwstawna. I rzecz w tym, że żadna ze stron nie ma w tym dialogu racji absolutnej (…)W języku poetyckim Lechonia widać dążenie do nawiązania wielostronnego dialogu z wartościami aktualnie tworzonymi i przejmowanymi z przeszłości literackiej. Jest to język aluzji i symboli, różnorodnych nawiązań do cudzych myśli oraz literackiej kontynuacji rozważań nad minionymi sprawami. Dzięki wyborowi takich reguł przeszłość historyczna – tu konkretnie przeszłość historyczna Polski – zostaje przywołana w wypowiedziach wraz z reperkusjami, jakie wywoływała. Jeśli więc na przykład Lechoń podejmuje rozrachunek z romantyzmem, to dokonuje go poprzez dialog z poezją romantyczną i z poezją późniejszą, która do tradycji romantycznej nawiązywała: z Wyspiańskim, Or-Otem, z malarstwem Jacka Malczewskiego i innymi”. Tadeusz Witkowski „Konrad i erynie – Jan Lechoń” („Poeci dwudziestolecia międzywojennego”, cz. 1, pod redakcją Ireny Maciejewskiej, Warszawa 1982, s. 443-444)

Każda linijka liczy trzynaście sylab, rozdzielonych po siódmej średniówką:

„Czyli to będzie w Sofii, // czy też w Waszyngtonie.

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
Mironczarnia – interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Zestawienie „Ballad i romansów” z „Romantycznością” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja

Przyboś Julian
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza

Różewicz Tadeusz
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
Głos w sprawie pornografii - analiza
Głos w sprawie pornografii - intepretacja
Głos w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza
Koniec i początek - analiza
Koniec i początek - interpretacja
Koniec i początek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza

Twardowski Jan
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza
szukam - analiza
szukam - interpretacja
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Śpieszmy się - interpretacja
Śpieszmy się - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies