Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Apollo i Marsjasz - interpretacja

Autor: Karolina Marlga

Treść

Pod wieczór, po uprzednim przyznaniu przez sędziów zwycięstwa bogu słońca, ma miejsce właściwy pojedynek Apollona z Marsjaszem. Pierwszy dysponuje słuchem absolutnym, drugi - ogromną skalą.

Marsjasz – decyzją zawziętego Apolla mocno przywiązany do drzewa i dokładnie obdarty ze skóry, krzyczy. Lecz nim jego głos dojdzie do „jego wysokich uszu” – „wypoczywa w cieniu tego krzyku”, przez co dopiero teraz jest w stanie podjąć uczciwą rywalizację z konkurentem.

Tymczasem „wstrząsany dreszczem obrzydzenia” Apollo czyści swój instrument.

Głos Marsjasza tylko z pozoru zdaje się być złożony z jednej samogłoski. W rzeczywistości wcale nie jest monotonny, a wręcz przeciwnie – „opowiada (…) nieprzebrane bogactwo” ciała swego pana:
„łyse góry wątroby
pokarmów białe wąwozy
szumiące lasy płuc
słodkie pagórki mięśni
stawy żółć krew i dreszcze
zimowy wiatr kości
nad solą pamięci”.

Dopiero teraz z ust fletnisty wydobywają się dźwięki, które mogły zrodzić się tylko z ogromnego cierpienia.

Podczas gdy Apollo nadal czyści swój instrument, do chóru przyłącza się „stos pacierzowy Marsjasza”:
„w zasadzie to samo A
tylko głębsze z dodatkiem rdzy”.

Dźwięki te są ponad wytrzymałość boga o „nerwach z tworzyw sztucznych” i w końcu odchodzi „żwirową aleją / wysadzaną bukszpanem”. Myśli zwycięzcy mącą rozmyślania nad ewentualnym wynalezieniem przez Marsjasza nowej sztuki:
„czy z wycia Marsjasza
nie powstanie z czasem
nowa gałąź
sztuki - powiedzmy – konkretnej”.

Nagle pod nogi Apollona upada „skamieniały słowik”. Zdziwiony bóg odwraca głowę i widzi, że drzewo, do którego przywiązany był Marsjasz jest zupełnie siwe.

Interpretacja

Wiersz „Apollo i Marsjasz”, ukazujący etap pojedynku między dwoma tytułowymi i zaczerpniętymi z mitologii bohaterami, jest tekstem uniwersalnym i wielopłaszczyznowym, posiadającym intelektualny, filozoficzny charakter o zabarwieniu moralizatorskim i egzystencjalnym. W ogólnym odczytaniu ukazuje on wyższość prawdy ludzkiego cierpienia, reprezentowanego przez Marsjasza, nad zimnym i nieludzkim ideałem estetycznej harmonii, wyznawanej przez boga Apolla.
Posiadający rozległe zainteresowania (studiowanie filologii polskiej, prawa, ekonomii, filozofii, a także sztuk plastycznych), zafascynowany starożytnością, traktujący mitologię jako niewyczerpalne źródło inspiracji Herbert odnosi się do znanego w greckiej kulturze motywu rywalizacji posiadaczy kunsztu i talentu artystycznego. Współzawodnictwo toczy się między boskim przedstawicielem sztuki doskonałej, reprezentantem estetyki ładu i spokoju, a frygijskim sylenem - półczłowiekiem-półkoniem - autorem wielu hymnów na cześć bogów.

Ciekawostką jest fakt, iż mityczny pojedynek był źródłem inspiracji nie tylko dla poetów bazujących na tradycji śródziemnomorskiej, lecz także malarzy. Wystarczy wspomnieć chociażby dzieło Pietro Vannucci’ego, zwanego Peruginem (1448 – 1523), który na jednym ze swoich obrazów uczynił sylena młodzieńcem równie pięknym, jak Apollo.

Przyczynę starcia bohaterów liryku Herberta odsłania mitologia. Okazuje się, że posiadający wysokie mniemanie o własnym kunszcie Marsjasz był na tyle zuchwały, by wyzwać do rywalizacji boga poezji i najlepszego śpiewaka w jednej osobie. Sędziowie oczywiście przyznali zwycięstwo Apollinowi, a ten – rozzłoszczony zuchwałością śmiertelnika - rozkazał obedrzeć przeciwnika ze skóry. Podobną, lecz nieco rozbudowaną wersję podaje autor opracowania twórczości Herberta, Jacek Łukasiewicz: „Sylen o imieniu Marsjasz miał koźle kopyto, ogon i zwierzęce uszy, posiadał przy tym boski talent gry na flecie. Apollo poczuł się urażony jego przechwałkami i wyzwał go do współzawodnictwa, stawiając warunek, że jeśli Marsjasz zostanie pokonany, zwycięzca będzie mógł z nim zrobić, co zapragnie. I Apollo zapragnął obedrzeć Marsjasza ze skóry” („Herbert”, Wrocław 2001, s. 68).

strona:    1    2    3  

Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
Mironczarnia – interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Zestawienie „Ballad i romansów” z „Romantycznością” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja

Przyboś Julian
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza

Różewicz Tadeusz
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
Głos w sprawie pornografii - analiza
Głos w sprawie pornografii - intepretacja
Głos w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza
Koniec i początek - analiza
Koniec i początek - interpretacja
Koniec i początek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza

Twardowski Jan
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza
szukam - analiza
szukam - interpretacja
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Śpieszmy się - interpretacja
Śpieszmy się - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies