Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Ogrodnik - interpretacja

Autor: Karolina Marlga

Wiersz „Ogrodnik” Czesława Miłosza jest trawestacją starotestamentowej przypowieści o Raju Utraconym. Podmiotem lirycznym, w którym w ostatniej linijce ujawnia się tytułowy Ogrodnik, okazuje się być sam Bóg. Przypomina on przesłanki towarzyszące stworzeniu Adama i Ewy, przybliża scenę kuszenia ich przez Szatana, streszcza scenę wygnania ich z Raju, a wszystko to uzupełnia swoimi rozważaniami i refleksjami na temat winy i kary, przyczyny i skutku, dobra i zła, odwiecznego pragnienia człowieka, by dorównać Bogu, przez co „Ogrodnik” zyskuje miano poetyckiego studium ludzkiej natury.

Wiersz rozpoczyna informacja o pierwszych ludziach, będących najdoskonalszym dziełem Stwórcy. Podmiot liryczny jest zdania, iż:
„Adam i Ewa nie na to zostali stworzeni,
Żeby kłaniać się księciu i władcy tej ziemi.

Inna, słoneczna, ziemia poza czasem trwała.
Im obojgu na wieczną szczęśliwość oddana”.

Stworzeniu mężczyzny i kobiety przez Boga nie przyświecała idea zapewnienia szacunku i poklasku „księciu i władcy tej ziemi”, czyli diabłu (pana krainy demaskuje motto wiersza: „Wszyscy więc ciałem i w sprawach naszych podlegamy diabłu i gościmy na świecie, którego on jest panem i bogiem”, będące fragmentem wiersza Martina Luthera). Ich istnienie było przeznaczone dla „innej, słonecznej, ziemi”, trwającej „poza czasem”, czyli w jakimś innym wszechświecie czy wymiarze. Ta kraina została im „oddana” na zawsze, „na wieczną szczęśliwość”, została wykreowana specjalnie dla nich.

Kolejna zwrotka przynosi informację o tytułowym „ogrodniku”, dbającym właśnie o odległą krainę:
„Siwobrody ogrodnik drzew na niej doglądał,
Chociaż świat nie stał w blasku, tak jak tego żądał.

Na dni i wieki patrzył niby przez lunetę
Na całe swoje dzieło, tak dobrze zaczęte,

Które z winy poznania obrócić się miało
W nienasycenie duszy i ranliwe ciało”.
W dbającym o otoczenie oraz doglądającym drzew, siwobrodym ogrodniku można odczytać Boga, Stwórcę i Kreatora. Mimo iż zamierzał oświetlić świat jasnym blaskiem, nie udało mu się tego dokonać – „świat nie stał w blasku, tak jak tego żądał”. Pozbawienie otoczenia światła nie przeszkadza mu w pełnieniu swojej roli i funkcji – opiekowania się ogrodem i przyglądania się swemu dziełu.

W kończącym drugą zwrotkę dwuwersie podmiot wspomina o „obróceniu się” świata stworzonego przez Ogrodnika „W nienasycenie duszy i ranliwe ciało”. Linijki te można zinterpretować jako informację o nadchodzącym wygnaniu z Raju Adama i Ewy, na co wskazuje wzmianka o powodzie – „z winy poznania”.

Kolejna strofka przybliża moment opuszczenia rajskiego ogrodu:
„Ostrzegł ich, ale wiedział, że to nie pomoże,
Bo już byli gotowi i tak jakby w drodze.

Niewidoczny w listowiu, dumał, zasmucony,
Widział ognie i mosty, okręty i domy,

Samolot w nocnym niebie migający iskrą.
Łoża z baldachimami i pobojowisko”.

Choć podmiot nie wymienia z imienia ogrodnika, wiadomo, iż to on ostrzegł ludzi przed nadchodzącą zmianą w ich położeniu. Zrobił to mimo pewności, iż już nic nie pomoże i nie zmieni ich sytuacji – muszą zapłacić za swoją ciekawość i brak szacunku dla świętego miejsca. Ogrodnik ukrył się więc w „listowiu”, gdzie oddał się zadumie i pogrążył w smutnych rozmyślaniach. Z tego miejsca obserwował scenę wygnania ludzi z Raju, czemu towarzyszyły zmieniające się dynamiczne obrazy: „ognie i mosty, okręty i domy / Samolot w nocnym niebie migający iskrą. / Łoża z baldachimami i pobojowisko”.

W następnej strofie podmiot oddaje głos tytułowemu bohaterowi, który zwraca się z bezpośrednimi słowami do Adama i Ewy. Nie potrafi opanować swoich emocji, na usta cisną mu się zawołania pełne współczucia i żalu oraz retoryczne pytania o cel podróży przymusowych wygnańców:

strona:    1    2    3  

Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
Mironczarnia – interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Zestawienie „Ballad i romansów” z „Romantycznością” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja

Przyboś Julian
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza

Różewicz Tadeusz
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
Głos w sprawie pornografii - analiza
Głos w sprawie pornografii - intepretacja
Głos w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza
Koniec i początek - analiza
Koniec i początek - interpretacja
Koniec i początek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza

Twardowski Jan
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza
szukam - analiza
szukam - interpretacja
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Śpieszmy się - interpretacja
Śpieszmy się - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies