Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Utopia - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marl�ga

Opis tytułowej „Utopii” przynosi tekst wiersza. Jest to wyspa, na której wszystko staje się oczywiste:
„na której wszystko się wyjaśnia:
Tu można stanąć na gruncie dowodów.
Nie ma dróg innych oprócz drogi dojścia.
Krzaki aż uginają się od odpowiedzi”.
Nie ma miejsca na domysły, ponieważ na każde pytanie odpowiedź przynosi udokumentowany fakt, niepodważalny dowód, solidny argument. Jest jedna droga – „droga dojścia”, nie ma podocznych ścieżek prowadzących do odkrycia prawdy o ludzkim poznaniu. Najważniejsza jest wiedza, to ona poprowadzi człowieka przez życie.

Wyspę wypełniają oryginalnie nazwane zakątki i miejsca. Mamy:

„drzewo Słusznego Domysłu
o rozwikłanych wiecznie gałęziach”.

Olśniewająco proste drzewo Zrozumienia
przy źródle, co się zwie Ach Więc To Tak.

Im dalej w las, tym szerzej się otwiera
Dolina Oczywistości”.

Pierwsze drzewo dostarczy odpowiedzi na dręczące człowieka domysły i przypuszczenia, drugie, będące symbolem tolerancji i szacunku należnego każdemu żyjącemu stworzeniu, przyniesie mu kojący spokój i jasność, następujący po poczynionej próbie zrozumienia czy akceptacji drugiego człowieka.

Wzmianka o nieruchomych mieszkańcach lasu, wypełniających praktycznie wszystkie mitologie (kreteńską, grecką, indyjską czy skandynawską) jest nawiązaniem do biblijnego drzewa poznania dobra i zła, które rosło w rajskim ogrodzie. To z niego Ewa zerwała jabłko. Łamiąc boży zakaz, zesłała na ludzkość konieczność dokonywania wyborów moralnych, odróżniania dobra od zła.

Fragment ten można także odczytać w kontekście przypowieści przytoczonej w Ewangelii św. Łukasza, zakończonej zdaniem:
„Nie ma bowiem drzewa dobrego, które by rodziło owoc zły, ani też drzewa złego, które by rodziło owoc dobry”.

„Oba te konteksty zawierają pierwiastek wyboru. W obu pojawia się kategoria dobra i zła, człowiek zaś musi opowiedzieć się po stronie jednej z tych wartości. Nie jest jednak wcale oczywiste, którą z nich wybierze. Człowiek, będąc istotą wolną – a na tym wszak polega człowieczeństwo – musi podejmować decyzje. Jak wiemy, nie zawsze są one łatwe” (Bogdan Zeler, „O poezji Wisławy Szymborskiej (opracowanie szkolne)”, Katowice 1996).

Wracając to tekstu Szymborskiej, źródło „Ach Więc To Tak” przywodzi na myśl sytuację, gdy nagle coś, co do tej pory wydawało się być niezrozumiałe, staje się oczywiste i klarowne. Wybór źródła na posiadacza tej oryginalnej nazwy także jest celowe, ponieważ podkreśla czystość i przejrzystość okoliczności determinujących do wykrzyknięcia tych słów.
Przywołanie Doliny Oczywistości, czyli miejsca odkrywającego swój urok w miarę zagłębiania się „w las”, jest nawiązaniem do potocznego stwierdzenia „Im dalej w las, tym więcej drzew”. Szymborska przekształciła je jednak na swój osobliwy sposób. Zanegowała popularny pogląd, że im bardziej się czemuś przypatrujemy lub coś analizujemy, tym większą pewność zyskujemy o…naszej niewiedzy (swego rodzaju „wiem, że nic nie wiem”). Zamiast tego stworzyła tezę o możliwości poznania i odkrycia tajemnicy, im bardziej się temu poświęcamy i im mocniej drążymy temat. Stąd właśnie nazwa „Dolina Oczywistości”.

Każde zwątpienie czy pytanie jest natychmiast rozwiewane przez wiatr, a każda tajemnica świata czeka na rozwikłanie przez chętne do zabierania głosu echo – to dowód na sprzyjanie człowiekowi przez naturę, która pomaga w zrozumieniu mechanizmów rządzących światem.

Skręcając lub spoglądając w prawą stronę można dostrzec jaskinię, w której:
„leży sens”.

Jest to symbol, który należy odczytać także w biblijnym kontekście. W „Księdze Samuela” jest ona miejscem zwątpienia i zgorzkniałości:

strona: 1 2 3