Który skrzywdziłeś - interpretacja ostatnidzwonek.pl
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Który skrzywdziłeś - interpretacja

Autor: Karolina Marlêga

Wiersz CzesÅ‚awa MiÅ‚osza „Który skrzywdziÅ‚eÅ›” jest tekstem ponadczasowym i uniwersalnym, ponieważ w każdym czasie i przestrzeni mamy do czynienia z samozwaÅ„czymi tyranami i despotami, otoczonymi przez gromadÄ™ przyklaskujÄ…cych im, lecz zastraszonych pochlebców. Historia niestety lubi siÄ™ powtarzać i napisany w 1950 roku liryk należy interpretować w biograficzno-historycznym kontekÅ›cie. Tragiczne skutki funkcjonowania systemu totalitarnego byÅ‚y już tak widoczne, iż liryk nabiera charakteru ostrzeżenia, a jego uniwersalność i ponadczasowość sÄ… poza wszelkÄ… wÄ…tpliwoÅ›ciÄ….

„BywaÅ‚ najczęściej MiÅ‚osz odczytywany jako kontynuator roman­tycznej tradycji tyrtejskiej – i to zarówno przez cenzurÄ™, jak i przez swoich politycznych współwyznawców. Kilka jego wierszy znalazÅ‚o siÄ™ na SolidarnoÅ›ciowych pomnikach (np. cytat z wiersza Który skrzywdziÅ‚eÅ› zostaÅ‚ umieszczony na pomniku stoczniowców zamordowanych w 1970 roku w GdaÅ„sku), a sam poeta w 1982 roku naÅ‚o­Å¼yÅ‚ „pÅ‚aszcz Konrada”, publikujÄ…c kilka wierszy wyraźnie odnoszÄ…­cych siÄ™ do aktualnej sytuacji politycznej, jak chociażby Do Lecha WaÅ‚Ä™sy (…)
Jak pisze Bożena ChrzÄ…stowska – ...byÅ‚oby jednak wielkÄ… krzywdÄ… dla twórcy poematu Gdzie wschodzi sÅ‚oÅ„ce i kÄ™dy zapada, gdyby istnienie MiÅ‚osza w polskiej rzeczywistoÅ›ci kulturalnej zwiÄ…zać z wichrem historii. Nikt nie byÅ‚ dalszy od poddawania siÄ™ jej przemożnym wpÅ‚ywom, jak sam MiÅ‚osz. CaÅ‚e życie walczyÅ‚ o wyrwanie siÄ™ z miaż­dżących trybów historii w obronie niepowtarzalnoÅ›ci ludzkiego losu, w obronie godnoÅ›ci indywidualnego ja” (Irena Nowacka, „Poezje CzesÅ‚awa MiÅ‚osza”, Lublin 2006).

Podmiot liryczny zwraca się z bezpośrednimi słowami do osoby dzierżącej w swoich rękach władzę:
„Który skrzywdziÅ‚eÅ› czÅ‚owieka prostego
Åšmiechem nad krzywdÄ… jego wybuchajÄ…c,
Gromadę błaznów koło siebie mając
Na pomieszanie dobrego i zÅ‚ego”

Okazuje siÄ™, iż adresat słów podmiotu nadużyÅ‚ swojej wÅ‚adzy do tego stopnia, iż staÅ‚ siÄ™ despotÄ… i ciemiężycielem. SkrzywdziÅ‚ „prostego”, czyli naiwnego i niepotrafiÄ…cego siÄ™ obronić czy przeciwstawić czÅ‚owieka. WidzÄ…c, że sÅ‚abszemu dzieje siÄ™ krzywda – on Å›miaÅ‚ siÄ™ najgÅ‚oÅ›niej. Jego postawÄ™ możemy okreÅ›lić jako w peÅ‚ni Å›wiadomÄ… i cynicznÄ….
WÅ‚adcy wtórowaÅ‚a „gromada bÅ‚aznów”, peÅ‚niÄ…ca – jak to najczęściej bywa wÅ›ród despotów i tyranów - odpowiedzialnÄ… rolÄ™ najbardziej zaufanych doradców. W otoczeniu wÅ‚adcy doszÅ‚o do pomieszania „dobrego i zÅ‚ego” – wartoÅ›ci zatraciÅ‚y swoje pierwotne znaczenie, wszystko staÅ‚o siÄ™ relatywne, granice miÄ™dzy pojÄ™ciami ulegÅ‚y zatarciu.

Kolejna zwrotka jest ostrzeżeniem wÅ‚adcy przed poddanymi i współpracownikami, którzy tylko udajÄ… pokornych, a ich szacunek jest przykrywkÄ…. PragnÄ…c przeżyć „jeszcze jeden dzieÅ„”, przypisujÄ… swemu przywódcy „cnotÄ™ i mÄ…drość”:
„Choćby przed tobÄ… wszyscy siÄ™ skÅ‚onili
Cnotę i mądrość tobie przypisując,
Złote medale na twoją cześć kując,
Radzi że jeszcze jeden dzień przeżyli,

Nie bÄ…dź bezpieczny (…)”.

O powodach, dla których adresat przestrogi sformułowanej przez podmiot nie może czuć się bezpiecznie, traktują wersy umieszczone pod koniec liryku:
„(…)Poeta pamiÄ™ta
Możesz go zabić - narodzi się nowy.
Spisane bÄ™dÄ… czyny i rozmowy”.

CaÅ‚e zÅ‚o, którego w przeszÅ‚oÅ›ci dopuÅ›ciÅ‚ siÄ™ wÅ‚adca, pozostaje i pozostanie w pamiÄ™ci jego najwiÄ™kszego przeciwnika – poety, który bÄ™dzie strzegÅ‚ zasad moralnych, uczciwoÅ›ci oraz bez wzglÄ™du na konsekwencje bÄ™dzie broniÅ‚ przeÅ›ladowanych i sÅ‚abych. Prawda jest nieÅ›miertelna i bÄ™dzie przenoszona z pokolenia na pokolenie, dlatego morderstwa artystów nie przyniosÄ… ulgi – „Spisane bÄ™dÄ… czyny i rozmowy”.

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
Mironczarnia – interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Zestawienie „Ballad i romansów” z „RomantycznoÅ›ciÄ…” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja

PrzyboÅ› Julian
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza

Różewicz Tadeusz
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
GÅ‚os w sprawie pornografii - analiza
GÅ‚os w sprawie pornografii - intepretacja
GÅ‚os w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza
Koniec i poczÄ…tek - analiza
Koniec i poczÄ…tek - interpretacja
Koniec i poczÄ…tek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza

Twardowski Jan
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza
szukam - analiza
szukam - interpretacja
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies