Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza ostatnidzwonek.pl
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza

Autor: Karolina Marlêga

AnalizujÄ… tytuÅ‚ wiersza Krzysztofa Kamila BaczyÅ„skiego „Elegia…(o chÅ‚opcu polskim)” trzeba zaliczyć go do grona uroczystych utworów żaÅ‚obnych.

Elegia [Å‚ac. < gr. elegeía; élegos; ‘pieśń żaÅ‚obna’] w starożytnej poezji greckiej gatunek wywodzÄ…cy siÄ™ z pieÅ›ni żaÅ‚obnej, obejmujÄ…cy utwory o różnorodnej tematyce i nastroju, ujÄ™te w formÄ™ dystychu elegijnego; w poetyce nowożytnej utwór liryczny o refleksyjnym nastroju, utrzymany w tonie skargi.

Baczyński przedstawił w wierszu los całego wojennego pokolenia, którego dojrzewanie przypadło na czas wojny. Analizując doświadczenia, jakie stały się jego udziałem, poeta stworzył przejmujący utwór, którego niewątpliwym atutem, nadającym mu oryginalny styl, jest ukształtowanie podmiotu i adresata lirycznego.

AutorkÄ… refleksyjnej, niezwykle emocjonalnej i czuÅ‚ej skargi jest matka. Swoje wzruszajÄ…ce sÅ‚owa, wyrażajÄ…ce ból i tÄ™sknotÄ™ za dzieckiem, kieruje - liryka zwrotu do adresata - do zabitego w czasie walki II wojny Å›wiatowej syna, którego pieszczotliwie trzykrotnie nazywa „syneczkiem”, a raz „jasnym synkiem” oraz po prostu „synkiem”. Zastosowane zdrobnienia majÄ… podkreÅ›lić lament rozpaczajÄ…cej matki, której dziecko zostaÅ‚o zmuszone – przez czas historyczny lub dowodzÄ…cych polskimi oddziaÅ‚ami ludzi – do walki na Å›mierć i życie.

Nie poznajemy imienia tytuÅ‚owego „chÅ‚opca polskiego”. Jest to zabieg celowy, dziÄ™ki niemu BaczyÅ„ski rozciÄ…gnÄ…Å‚ swojÄ… opowieść o dorastajÄ…cych dzieciach, zmuszonych stawać do walki, na caÅ‚e pokolenie Kolumbów. Oddzielonym „od snów, co jak motyl drżą” w czasie II wojny Å›wiatowej byÅ‚ każdy mÅ‚ody czÅ‚owiek, który walczyÅ‚ i umarÅ‚ za ojczyznÄ™.

Podobną analogię widać w kreacji matki, czyli podmiotu lirycznego. Ona także nie posiada jakiś szczególnych cech, dzięki czemu stanowi symbol każdego żołnierza walczącego i każdego żołnierza zmarłego. Autorka zapadającego w pamięć monologu do zmarłego dziecka jest metaforą wszystkich matek czasu wojny, zmuszonych go grzebania własnych dzieci i płakania nad ich ciałami.
BaczyÅ„ski ukazaÅ‚, iż wojna caÅ‚kowicie zmieniÅ‚a życie „chÅ‚opcom polskim”:
„Oddzielili ciÄ™, syneczku, od snów, co jak motyl drżą,
haftowali ci, syneczku, smutne oczy rudÄ… krwiÄ…,
malowali krajobrazy w żółte ściegi pożóg,
wyszywali wisielcami drzew pÅ‚ynÄ…ce morze”.

„Oddzielili ciÄ™”, „haftowali ci”, „malowali” oraz „wyszywali” – użyte w liczbie mnogiej i czasie przeszÅ‚ym czasowniki Å›wiadczÄ… o zbiorowej, lecz bezosobowej odpowiedzialnoÅ›ci („oni) za zmianÄ™, jaka zaszÅ‚a zarówno w życiu bohaterki, jak i w życiu każdej matki polskiego żoÅ‚nierza, których polegÅ‚. Obraz pÅ‚omieni, pÅ‚ynÄ…cej krwi czy wisielców - to typowe elementy „pejzażu wojennego”, obecnego w poezji BaczyÅ„skiego.

Baczyński skontrastował czułość matki z dramatem i bezwzględnością czasów wojennych, w których zło reprezentowali zarówno odpowiedzialni za rozpętanie wojny hitlerowcy, jak i dowódcy oddziałów polskiego wojska, którzy werbowali na front nawet młodych chłopców. Matczyne plany co do przyszłości syna legły w gruzach, gdy nastał 1 września 1939 roku.

Kolejny kontrast widać w wersie „I wyszedÅ‚eÅ›, jasny synku, z czarnÄ… broniÄ… w noc”, gdzie „jasny synek” wyszedÅ‚ w „czarnÄ… (…) noc”. Zestawienie niewinnoÅ›ci chÅ‚opca z kryjÄ…cÄ… w sobie niebezpieczeÅ„stwo i tajemnicÄ™, symbolizujÄ…cÄ… zÅ‚o i siÅ‚y ciemnoÅ›ci miaÅ‚o ukazać poÅ‚ożenie wszystkich walczÄ…cych, którzy mimo strachu i niedoÅ›wiadczenia musieli iść przed siebie, w nieznane. Jak trafnie podsumowaÅ‚a Irena Nowacka, autorka opracowania liryku, kontrast pomiÄ™dzy Å›wiatem wyma­rzonym (sny, motyle, krajobrazy) a tym, co dokonaÅ‚o siÄ™ w rzeczywistoÅ›ci (krew, pożoga, wisielcy, ciemność, trwoga) jest w wierszu zasadÄ… kompozycyjnÄ…:

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
Mironczarnia – interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Zestawienie „Ballad i romansów” z „RomantycznoÅ›ciÄ…” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja

PrzyboÅ› Julian
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza

Różewicz Tadeusz
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
GÅ‚os w sprawie pornografii - analiza
GÅ‚os w sprawie pornografii - intepretacja
GÅ‚os w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza
Koniec i poczÄ…tek - analiza
Koniec i poczÄ…tek - interpretacja
Koniec i poczÄ…tek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza

Twardowski Jan
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza
szukam - analiza
szukam - interpretacja
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies