Widzenie katedry w Chartres - interpretacja ostatnidzwonek.pl
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Widzenie katedry w Chartres - interpretacja

Autor: Karolina Marlêga

Liryk rozpoczyna siÄ™ próbÄ… rozróżnienia katedry jako budynku oraz katedry jako symbolu koÅ›cioÅ‚a. To odciÄ™cie „wnÄ™trza od murów” umożliwia swoiste katharsis czÅ‚owieka, odrodzenie i oczyszczenie z wszystkich zÅ‚ych uczynków, jakie popeÅ‚niÅ‚.

ZakoÅ„czenie tej części wyodrÄ™bnionym graficznie zwrotem „Krążę z tobÄ… pod strażą witraży” zwraca uwagÄ™ na konstrukcjÄ™ podmiotu lirycznego. Okazuje siÄ™, że jest on pierwszoosobowy i peÅ‚ni rolÄ™ przewodnika po korytarzach katedry. W jego towarzystwie adresat tekstu – wedÅ‚ug niektórych badaczy twórczoÅ›ci Przybosia jest nim sam Bóg - może czuć siÄ™ bezpiecznie i liczyć na niezapomnianÄ… podróż miÄ™dzy stusześćdziesiÄ™cioma kolorowymi witrażami oraz ponad dziesiÄ™cioma tysiÄ…cami rzeźb z kamienia i szkÅ‚a.

Kolejna zwrotka nie jest rozwinięciem pierwszej. Zamiast szczegółowego opisania skarbów katedry, podmiot liryczny zdradza nękające go od dłuższego czasu wątpliwości. Jest już zmęczony ciągłym roztrząsaniem problemów natury egzystencjalnej. Woli skupić się raczej na sprawach bardziej przyziemnych, takich jak przyroda, zwierzęta i rośliny:
„Nie ma rajów, tylko raj Å›witów napowietrznych,
niebo nadobłocznego lotu, tego, który
doniósł nas tu, do raju wniebowziętych
oczu – ”.

W tym samym, można by powiedzieć franciszkańskim, afirmacyjnym stylu, utrzymane są fragmenty pozostałych zwrotek liryku:

„Nie ma mocy z granitu, której nie podważy
nikłość,
przenikliwa i Å‚atwa,
rozpędzona nikłość promienia.
Nie ma ziemi, jest tylko
wyrzutnia do zewnętrzy otwieralnych świata,
do wielowymiaru,
gdzie rodnia gwiazd i barw i gdzie zaród
widzenia –
dokÄ…d moja źrenica wzniosÅ‚a siÄ™ – i spadÅ‚a”.

Aby uchronić adresata przed popeÅ‚nieniem bÅ‚Ä™du zbytniego zafrapowania kwestiami maÅ‚o znaczÄ…cymi, podmiot liryczny udziela mu kilku cennych rad. Zwraca uwagÄ™, by zajmowaÅ‚ siÄ™ jedynie rzeczami dotyczÄ…cymi spraw teraźniejszych, by zaczÄ…Å‚ „sÅ‚uchać” otaczajÄ…cy go Å›wiat, a nie jedynie „sÅ‚yszeć” jego odgÅ‚osy, by przystanÄ…Å‚ i miÄ™dzy maÅ‚o istotnymi, codziennymi problemami ujrzaÅ‚ odmienność i nadzwyczajność natury, „rodniÄ™ gwiazd i barw (…) powidok sÅ‚oÅ„ca / malowany na powietrzu jak na szkle nieważkim”. W pewnym momencie padajÄ… sÅ‚owa porównujÄ…ce życie czÅ‚owieka do nieustannej wÄ™drówki bÄ™dÄ…cej szansÄ… na odnalezienie drogi zbawienia:
„wyrzutni do zewnÄ™trzy otwieralnych Å›wiata,
do wielowymiaru
gdzie rodnia gwiazd i barw i gdzie zaród
widzenia –
dokÄ…d moja źrenica wzniosÅ‚a siÄ™ – i spadÅ‚a”.

W kontekście całego liryku tytułowa katedra staje się symbolem pełnego dzieł sztuki i blasku świata, stojącego w opozycji do szarego rzeczywistości, w której człowiek przejmuje się mało istotnymi kwestiami, a nie dostrzega piękna rzeźb czy niezwykłości chwili, gdy promień słońca przechodzi przez kolorowe szkiełko witraża.

Podsumowaniem idei, przyświecającej Przybosiowi w czasie prac nad omawianym wierszem, jest jego końcowy wers:

„TworzÄ…ca,
koniecznie wolna,
patrz! Dożyj siebie ze Å›wiatÅ‚a!”

W tych zaledwie trzech linijkach polski awangardzista zawarł całą swoją filozofię, wypracowaną na podstawie lektury wielu filozoficzno-religijnych dzieł, godzinnych rozmów z najznakomitszymi myślicielami Europy czy prowadzonych w domowym zaciszu intymnych rozważań. Warunkiem wolności człowieka jeszcze raz okazuje się być aktywność w poszukiwaniu własnej drogi.

Prócz powyższego, istnieje jeszcze jedna, uzasadniona krytycznymi tekstami interpretacja zakoÅ„czenia „Widzenia”. Pojmuje ona ten trzywiersz jako dowód na zagubienie czÅ‚owieka w korytarzach i wÅ›ród rzeźb katedry, pojmowanej przecież jako symbol życia – jest to gÅ‚os niepotrafiÄ…cego siÄ™ odnaleźć czÅ‚owieka wÅ›ród problemów współczesnego Przybosiowi – powojennego Å›wiata.

Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
Mironczarnia – interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Zestawienie „Ballad i romansów” z „RomantycznoÅ›ciÄ…” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja

PrzyboÅ› Julian
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza

Różewicz Tadeusz
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
GÅ‚os w sprawie pornografii - analiza
GÅ‚os w sprawie pornografii - intepretacja
GÅ‚os w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza
Koniec i poczÄ…tek - analiza
Koniec i poczÄ…tek - interpretacja
Koniec i poczÄ…tek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza

Twardowski Jan
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza
szukam - analiza
szukam - interpretacja
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies