Przesłanie Pana Cogito - geneza - strona 2
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Przesłanie Pana Cogito - geneza

Autor: Karolina Marlêga

Gdy w koÅ„cu udaÅ‚o siÄ™ opublikować zbiór w caÅ‚oÅ›ci, posypaÅ‚o siÄ™ wiele recenzji: „Tom Herberta Pan Cogito wieÅ„czy rozpaczliwÄ… i wspaniaÅ‚Ä… walkÄ™ caÅ‚ego humanistycznego nurtu naszej powojennej poezji o czÅ‚owieka – osobÄ™” - Ryszard Przybylski.

„ZakoÅ„czyÅ‚em naukÄ™ w gimnazjum, na dodatek klasycznym, a w Holandii obalaliÅ›my wówczas wszystko, co należaÅ‚o do starej epoki, czyli do Å›wiata naszych rodziców. Na studiach polonistycznych przedstawiono mi Herberta jako „klasyka”, zajmujÄ…cego siÄ™ mitologiÄ… i kulturÄ… antycznÄ…, jednego z tych, którzy konstruujÄ… statyczny, starodawny obraz Å›wiata. DochodziÅ‚em wiÄ™c do jego poezji z wielkimi oporami. Dopiero Pan Cogito przekonaÅ‚ mnie do polskiego poety, choć nie staÅ‚o siÄ™ to Å‚atwo, ani od razu. RaziÅ‚a mnie ironia i autoironia, autorskie manipulacje z Bogiem oraz odwoÅ‚ywanie siÄ™ do dawnej historii. Bardzo wolno wkraczaÅ‚em w poetyckie uniwersum Herberta” - holenderski tÅ‚umacz Herberta, Gerard Rasch.

„Tom Pan Cogito stanowiÅ‚ nie tylko reakcjÄ™ na nowÄ… sytuacjÄ™ kultury po rewolucji roku 1968, która nie byÅ‚a Herbertowi miÅ‚a. Szuka siÄ™ w nim też odpowiedzi na metafizyczne wyzwanie nicoÅ›ci. Wiersz z wczeÅ›niejszego Napisu – Longobardowie – jest zarazem wierszem politycznym i metafizycznym. BarbarzyÅ„cy nie tylko niszczÄ… wartoÅ›ci dotychczasowej kultury, ale również zwiastujÄ… nicość. Dlatego rzeczywiÅ›cie „Ogromny chłód wieje od Longobardów/ CieÅ„ ich trawÄ™ przepala kiedy zlatujÄ… w dolinÄ™ / KrzyczÄ…c swoje przeciÄ…gÅ‚e nothing nothing nothing”. I temu zawoÅ‚aniu nicoÅ›ci przeciwstawia Herbert „postać Pana Cogito, dziÄ™ki któremu liryka roli siÄ™gnie doprawdy najwyższego mistrzostwa” – Jan BÅ‚oÅ„ski.

„ByÅ‚ poetÄ…, który z dumÄ… peÅ‚nÄ… determinacji opowiadaÅ‚ o Polsce podbitej i poniżonej; o jej smutnej godnoÅ›ci, gdy już tylko sny nie zostaÅ‚y upokorzone. ZapisaÅ‚ najwspanialsze karty dwudziestowiecznych dziejów polskiego honoru. PisaÅ‚ jÄ™zykiem przejrzystego piÄ™kna, Å›wiadomego swej kruchoÅ›ci. PotrafiÅ‚ jednak sÅ‚owa czuÅ‚e i kruche wiÄ…zać w taki sposób, że stawaÅ‚y siÄ™ twarde jak metal: "BÄ…dź wierny Idź". Ta fraza na zawsze dźwiÄ™czeć bÄ™dzie w polskiej mowie.
Uformował go czas konfrontacji duchowej z totalitarnym barbarzyństwem, któremu stawiał czoło z podziwu godną konsekwencją. Wiersze Zbigniewa Herberta stały się w latach 70. i 80. modlitwą mojego pokolenia; "Pan Cogito" stał się naszym przewodnikiem po trudnych czasach, kiedy rządził potwór.
Z tym potworem zmagał się poeta bez przerwy. W tych zmaganiach bywał finezyjny i brutalny, nieraz uderzał na odlew, a nieraz na oślep. Zawsze jednak przywoływał potęgę smaku, który nakazywał poecie stanąć na wysokości zadania, to znaczy spojrzeć losowi prosto w oczy.
Teraz zostaÅ‚ przyjÄ™ty do grona zimnych czaszek, do grona swych przodków Gilgamesza, Hektora, Rolanda, obroÅ„ców królestwa bezkresu i miasta popiołów; do grona Kochanowskiego, Mickiewicza, SÅ‚owackiego” – Adam Michnik na wieść o Å›mierci Herberta.

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Mironczarnia – interpretacja i analiza
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja
Zestawienie „Ballad i romansów” z „RomantycznoÅ›ciÄ…” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja

PrzyboÅ› Julian
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza

Różewicz Tadeusz
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
GÅ‚os w sprawie pornografii - analiza
GÅ‚os w sprawie pornografii - intepretacja
GÅ‚os w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza
Koniec i poczÄ…tek - analiza
Koniec i poczÄ…tek - interpretacja
Koniec i poczÄ…tek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza

Twardowski Jan
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza
szukam - analiza
szukam - interpretacja
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies