Powrót prokonsula - interpretacja - strona 2
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Współczesność

Powrót prokonsula - interpretacja

Autor: Karolina Marlêga

Końcówka monologu prokonsula przybliża obraz cesarza, przed rządami którego podmiot zdecydował się na emigracyjną tułaczkę:
„cesarz zresztÄ… lubi odwagÄ™ cywilnÄ…
do pewnych granic do pewnych rozsÄ…dnych granic
to w gruncie rzeczy człowiek tak jak wszyscy
i już bardzo zmęczony sztuczkami z trucizną
nie może pić do syta nieustanne szachy
ten lewy kielich dla Druzjusza w prawym umoczyć
wargi
potem pić tylko wodę nie spuszczać oka z Tacyta
wyjść do ogrodu i wrócić gdy już wyniosÄ… ciaÅ‚o”.

Powyższy fragment mógłby posłużyć jako dowód w procesie cesarza o otrucie Druzjusza, którego dokonał w zmowie z Tacytem.

Mimo obrazu okrucieństwa, jakiego dopuścił się bezwzględny cesarz, ostatni dwuwers wiersza jest wypełniony nadzieją na pomyślne zakończenie tułaczki:
„PostanowiÅ‚em wrócić na dwór cesarza
mam naprawdÄ™ nadziejÄ™ że jakoÅ› to siÄ™ uÅ‚oży”.

Ukazanie relacji panujących między tytułowym prokonsulem, czyli urzędnikiem starożytnego państwa, prawdopodobnie Rzymu, a społeczeństwem zamieszkującym dwór cesarza za pomocą monologu podmiotu lirycznego można odczytać jako metaforę stosunków panujących w opanowanej przez ustrój komunistyczny powojennej Polsce.

Dokładne zanalizowanie plusów i minusów decyzji o powrocie do kraju rządzonego przez jednostki przepełnione egoizmem, dla których jedynym celem jest pełne podporządkowanie się cesarzowi, rozważanie opuszczenia miejsca bezpiecznego, pogodnego i dostatniego na rzecz przepełnionego strachem o jutro życia na dworze wypełniają tekst Herberta. W tytułowym prokonsulu widać tęskniącego na ojczyzną poetę, który mimo przebywania w najpiękniejszych miastach Europy, nie mógł się nigdzie odnaleźć, a jego marzenia o szczytnych ideach czekały na realizację w kraju.

Problemy w ostatecznym zadecydowaniu o dalszym losie – emigranta czy powracajÄ…cego z tuÅ‚aczki – widać w przewijajÄ…cych siÄ™ przez caÅ‚y tekst zapowiedziach: „wiÄ™c wrócÄ™ pojutrze w każdym razie wrócÄ™”. Towarzyszy temu deklaracja o dotrzymaniu wiernoÅ›ci wÅ‚asnym zasadom moralnym mimo przepeÅ‚nionego strachem i sÅ‚użalczoÅ›ciÄ… otoczenia. Zapewnienie, iż nie bÄ™dzie jedynie „lizusem” i biernym pochlebcÄ… pada z jego ust na wspomnienie zwyczaju picia z dowódcÄ… gwardii:
„kiedy zbliży swój kubek spuszczÄ™ oczy
i bÄ™dÄ™ udawaÅ‚ że z zÄ™bów wyciÄ…gam resztki jedzenia”.
Tekst Herberta jest świadectwem rozterek, towarzyszących każdemu emigrantowi politycznemu. Ciągłe pytania o termin czy sensowność powrotu spędzały sen z powiek nie tylko Herbertowi, lecz wszystkim, którzy zdecydowali się opuścić ojczyznę, nie mogąc dłużej patrzeć na skutki rządzenia nią przez zakłamanych i obłudnych ludzi.

O uczuciach podmiotu lirycznego, symbolizującego dylematy moralne każdego emigranta, świadczą najpełniej dwa ostatnie wersy:
„PostanowiÅ‚em wrócić na dwór cesarza
mam naprawdÄ™ nadziejÄ™ że jakoÅ› to siÄ™ uÅ‚oży”.

Wybór czasu dokonanego wskazuje na ostateczność decyzji o powrocie, a użycie zwrotu „naprawdÄ™”, podkreÅ›lajÄ…cego intensywność żywionego uczucia – skrywanÄ… gÅ‚Ä™boko nadziejÄ™ o jej sÅ‚usznoÅ›ci. Postanowienie to, bÄ™dÄ…ce skutkiem dÅ‚ugiego wahania, jest nieodwoÅ‚alne. Choć determinuje prokonsula do życia wÅ›ród zakÅ‚amania, obÅ‚udy, przebiegÅ‚oÅ›ci, sÅ‚użalczoÅ›ci, okrucieÅ„stwa, zdrady czy zbrodni, ma on jednak ogromnÄ… nadziejÄ™ na odnalezienie w koÅ„cu swego miejsca na Å›wiecie.

Wiersz jest ważny jeszcze z jednego punktu widzenia. Umieszczony pod koniec liryku portret psychologiczny cesarza jest niezwykle kontrowersyjny. Pokazany kilka wersów potem jako milczący zabójca, przez chwilę odkrył się nam jako zwyczajny człowiek:
„to w gruncie rzeczy czÅ‚owiek tak jak wszyscy
i już bardzo zmÄ™czony sztuczkami z truciznÄ…”.

strona:    1    2    3  

Zobacz inne artykuły:

Baczyński Krzysztof Kamil
Z głową na karabinie - interpretacja
Z głową na karabinie - geneza
Historia - analiza i interpretacja
Historia - geneza
Pokolenie (Do palców przymarzły struny...) - analiza i interpretacja
Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja
Samotność - interpretacja i analiza
Samotność - geneza
Romantyczność - analiza i interpretacja
Romantyczność - geneza
Elegia... (o chłopcu polskim) - analiza
Elegia... (o chłopcu polskim) - interpretacja
Elegia... (o chłopcu polskim) - geneza
Z głową na karabinie - analiza

Barańczak Stanisław

Białoszewski Miron
Miron Białoszewski jako poeta-lingwista
Miron Białoszewski jako piewca rupieci
Karuzela z madonnami - interpretacja i analiza
Szare eminencje zachwytu - interpretacja i analiza
Podłogo, błogosław! - interpretacja i analiza
Mironczarnia – interpretacja i analiza
Rozprawa o stolikowych baranach - interpretacja i analiza
Leżenia - interpretacja i analiza
Namuzowywanie - interpretacja i analiza

Broniewski Władysław
Zestawienie „Ballad i romansów” z „RomantycznoÅ›ciÄ…” Adama Mickiewicza
Ballady i romanse - analiza
Ballady i romanse - interpretacja
Soldat inconnu - analiza
Soldat inconnu - interpretacja
Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Bursa Andrzej
Nauka chodzenia - interpretacja i analiza

Grochowiak Stanisław
Czyści - analiza i interpretacja
Płonąca żyrafa - analiza i interpretacja
Ikar - analiza i interpretacja
Lekcja anatomii - analiza i interpretacja

Herbert Zbigniew
Potęga smaku - geneza
Potęga smaku - analiza
Potęga smaku - interpretacja
Raport z oblężonego miasta - analiza i interpretacja
Raport z oblężonego miasta - geneza
Tren Fortynbrasa - interpretacja i analiza
Powrót prokonsula - analiza
Powrót prokonsula - interpretacja
Powrót prokonsula - geneza
U wrót doliny - analiza
U wrót doliny - interpretacja
U wrót doliny - treść
U wrót doliny - geneza
Apollo i Marsjasz - analiza
Apollo i Marsjasz - interpretacja
Apollo i Marsjasz - geneza
Przesłanie Pana Cogito - analiza
Przesłanie Pana Cogito - interpretacja
Przesłanie Pana Cogito - geneza

Konarski Feliks
Czerwone maki... - interpretacja i analiza
Czerwone maki... - geneza

Lechoń Jan
Herostrates - interpretacja
Herostrates - analiza
Herostrates - geneza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - interpretacja
Pieśń o Stefanie Starzyńskim - geneza

Miłosz Czesław
W Warszawie - geneza
Campo di Fiori - analiza
Campo di Fiori - interpretacja
Campo di Fiori - geneza
Ars poetica? - analiza
Ars poetica? - interpretacja
Ogrodnik - analiza
Ogrodnik - interpretacja
Ogrodnik - geneza
Walc - analiza
Walc - interpretacja
Walc - geneza
Obłoki - interpretacja i analiza
Obłoki - geneza
Który skrzywdziłeś - analiza
Który skrzywdziłeś - interpretacja
Który skrzywdziłeś - geneza
Piosenka o końcu świata - analiza
Piosenka o końcu świata - interpretacja
Piosenka o końcu świata - geneza
W Warszawie - interpretacja i analiza

PrzyboÅ› Julian
Notre Dame - analiza
Notre Dame - interpretacja
Notre Dame - geneza
Z Tatr - analiza
Z Tatr - interpretacja
Z Tatr - geneza
Póki my żyjemy - analiza
Póki my żyjemy - interpretacja
Póki my żyjemy - geneza
Widzenie katedry w Chartres - analiza
Widzenie katedry w Chartres - interpretacja
Widzenie katedry w Chartres - geneza

Różewicz Tadeusz
Matka powieszonych - geneza
Strach - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza
Powrót - geneza
Termopile polskie - interpretacja i analiza
Termopile polskie - geneza
Bez – interpretacja i analiza
List do ludożerców - interpretacja i analiza
Ocalony - analiza
Ocalony - interpretacja
Warkoczyk - analiza
Warkoczyk - interpretacja
Lament - analiza
Lament - interpretacja
Lament - geneza
Drewno - analiza
Drewno - interpretacja
Matka powieszonych - interpretacja i analiza

Stachura Edward
Wędrówką życie jest człowieka - analiza i interpretacja
Życie to nie teatr - analiza i interpretacja

Szymborska Wisława
Koniec i poczÄ…tek - analiza
Koniec i poczÄ…tek - interpretacja
Koniec i poczÄ…tek - geneza
Kot w pustym mieszkaniu - analiza
Kot w pustym mieszkaniu - interpretacja
Kot w pustym mieszkaniu - geneza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - interpretacja i analiza
Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej - geneza
Utopia - interpretacja i analiza
Utopia - geneza
Niektórzy lubią poezję - analiza
Niektórzy lubią poezję - interpretacja
Sto pociech - analiza
Sto pociech - interpretacja
Sto pociech - geneza
Cebula - analiza
Cebula - interpretacja
Nic dwa razy - analiza
Nic dwa razy - interpretacja
Nic dwa razy - geneza
Jeszcze - analiza
Jeszcze - interpretacja
Jeszcze - motyw Holocaustu
GÅ‚os w sprawie pornografii - analiza
GÅ‚os w sprawie pornografii - intepretacja
GÅ‚os w sprawie pornografii - geneza
Dwie małpy Bruegla - interpretacja i analiza
Dwie małpy Bruegla - geneza
Atlantyda - interpretacja i analiza
Atlantyda - geneza

Twardowski Jan
za szybko - analiza
za szybko - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - interpretacja
Åšpieszmy siÄ™ - geneza
samotność - analiza
samotność - interpretacja
O spacerze po cmentarzu wojskowym - interpretacja i analiza
Przezroczystość - interpretacja i analiza
szukam - analiza
szukam - interpretacja

Wojaczek Rafał
Ojczyzna - analiza
Ojczyzna - interpretacja
Ojczyzna - geneza
Martwy język - interpretacja i analiza
Martwy język - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies